Επαγγελματικό προφίλ

Το μάθημα ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ 1 διδάσκεται σε διάφορα τμήματα που έχουν διαφορετικό επαγγελματικό προφίλ. 

Υπάρχουν επιχειρήσεις που δουλεύουν σαν ρολόι ακόμα και σε δύσκολες, απαιτητικές ή πιεστικές καταστάσεις. Και κάποιες άλλες που δείχνουν μονίμως ανοργάνωτες. Ο άνθρωπος – κλειδί είσαι εσύ! Το άτομο που επικοινωνεί άμεσα με τη διοίκηση και όλα τα τμήματα, εσωτερικά ή εξωτερικά, γνωρίζει όλα τα μυστικά και διαχειρίζεται καταστάσεις. Είσαι το στέλεχος που οργανώνει και στηρίζει δυναμικά τις λειτουργίες των Διευθυντών των διαφόρων Τμημάτων μιας επιχείρησης. Αποτελεί πρόσωπο ιδιαίτερης εμπιστοσύνης για τα διευθυντικά στελέχη με τα οποία συνεργάζεται και είναι το στέλεχος που έχει τη δυνατότητα να εργάζεται αυτόνομα και να συμβάλλει ουσιαστικά στη διοίκηση και λειτουργία της επιχείρησης.

Διαθέτει τις απαιτούμενες τεχνικές, ανθρώπινες και επιχειρησιακές δεξιότητες για τη γραμματειακή υποστήριξη μιας επιχείρησης, βιομηχανίας, φορέα ή οργανισμού, προκειμένου αυτοί να λειτουργήσουν αποτελεσματικά. Κάνει σωστή χρήση όλων των μηχανών γραφείου, συντάσσει, δακτυλογραφεί και διεκπεραιώνει την εισερχόμενη και εξερχόμενη ελληνική και αγγλική αλληλογραφία,  εκθέσεις, αναφορές και κάθε είδους έντυπα, ταξινομεί και αρχειοθετεί εισερχόμενα και εξερχόμενα έγγραφα, χειρίζεται τις δημόσιες σχέσεις της επιχείρησης, επιδιώκει ανάλογα με τη θέση του/της στην επιχείρηση την επίτευξη των στόχων αυτής με σχεδιασμό και καθοδήγηση των δραστηριοτήτων των άλλων υπαλλήλων, οργανώνει και διεκπεραιώνει ταξίδια, συναντήσεις, συσκέψεις, συνεντεύξεις ανώτερων στελεχών και παρακολουθεί και τηρεί ημερολόγιο καθημερινών δραστηριοτήτων.

Το άτομο αυτό πρέπει επίσης να είναι ικανό να χειρίζεται αυτόνομα και υπεύθυνα θέματα σχετικά με την οργάνωση και αποτελεσματική λειτουργία της διοίκησης μιας επιχείρησης, να αντιμετωπίζει θετικά κάθε είδους συμπεριφορά πολιτών/πελατών, προϊσταμένων και εσωτερικών ή εξωτερικών συνεργατών και να προσαρμόζεται στο συνεχώς μεταβαλλόμενο διοικητικό, οικονομικό και φορολογικό περιβάλλον.

Ως απόφοιτος θα έχεις αποκτήσει όλες τις ικανότητες και τις σύγχρονες γνώσεις που απαιτούνται, για να σταδιοδρομήσεις σε Δημόσιες και Ιδιωτικές επιχειρήσεις καθώς και σε Δημόσιους οργανισμούς.

Καλώς ήρθες στον κόσμο της Λογιστικής και των Επιχειρήσεων!

Είσαι έτοιμος;

Στόχοι μαθήματος

Το μάθημα αυτό έχει ως σκοπό να σε εισάγει στις βασικές έννοιες της Λογιστικής και στον ρόλο της μέσα στην Επιχείρηση.

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος και των αντίστοιχων εργασιών, θα είσαι σε θέση:

• να γνωρίσεις την περιουσία της επιχείρησης
• να διακρίνεις τους λογαριασμούς
• να προβαίνεις σε λογιστικές εγγραφές
• να συμπληρώνεις τα λογιστικά βιβλία 
• να διαβάζεις ισολογισμούς
• να εξάγεις το αποτέλεσμα της επιχείρησης

Ύλη

Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ
1) Ανάγκες Αγαθά Οικονομικοί Οργανισμοί
2) Οι επιχειρήσεις
3) Η περιουσία της επιχείρησης – Διακρίσεις της περιουσίας
4) Διακρίσεις του Ενεργητικού και του παθητικού
5) Η έννοια και οι σκοποί της λογιστικής
6) Διακρίσεις της λογιστικής

Β. ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ
1) Γενικά
2) Απογραφή – Είδη απογραφής – Υπόδειγμα απογραφής
3) Ισολογισμός – Υπόδειγμα Ισολογισμού – Μορφές Ισολογισμού
4) Διαχειριστική χρήση ή Διαχειριστική Περίοδος

Γ. ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ – ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
1) Μεταβολές της περιουσίας – Διαδοχικοί Ισολογισμοί
2) Οι λογαριασμοί
3) Γραφική παράσταση λογαριασμού
4) Τεχνικοί όροι στήριξης λογαριασμών
5) Σχέση ισολογισμού λογαριασμών
6) Βασικές κατηγορίες λογαριασμών – Κανόνες λειτουργίας
7) Παράδειγμα τηρήσεως λογαριασμών – Ανάλυση λογιστικών γεγονότων

Δ. ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ
1) Βασικές αρχές της διπλογραφικής μεθόδου
2) Ημερολόγιο – Χαρακτηριστικά – Τρόπος Τήρησης
3) Γενικό Καθολικό
4) Γενικά τρόπος τήρησης
5) Ισοζύγιο λογαριασμών

Ε. ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ – ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΘΑΡΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ
1) Λογαριασμοί Ενεργητικού – Πραγματικού παθητικού
2) Λογαριασμοί καθαρής περιουσίας
3) Ανάλυση καθαρής περιουσίας σε περισσότερους λογαριασμούς
4) Λειτουργία λογαριασμών αντικατάστασης καθαρής περιουσίας

ΣΤ. ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΚΑΤΑ ΜΕΓΕΘΟΣ
1) Ανάγκη διάκρισης
2) Λογαριασμοί γενικοί ή περιληπτικοί, ειδικοί, ή αναλυτικοί, απλοί ή ατομικοί
3) Λογαριασμοί πρωτοβάθμιοι, δευτεροβάθμιοι, τριτοβάθμιοι κ.λ.π.
4) Ισοζύγια Αναλυτικών Καθολικών
Ζ. Ε.Γ.Λ.Σ.
1) Γενικά
2) Σκοποί του Λογιστικού Σχεδίου
3) Διάρθρωση Λογιστικού Σχεδίου

Η. ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ
1) Γενικά
2) Λογαριασμοί Αξιών, Προσωπικοί, Δαπανών, Εσόδων
3) Αντίθετοι λογαριασμοί
4) Απόσβεση παγίων περιουσιακών στοιχείων
5) Λογαριασμοί εκμεταλλεύσεων και αποτελεσμάτων
6) Αμιγείς, Μικτοί, Διάμεσοι λογαριασμοί
7) Λογαριασμοί προβλέψεων
8) Λογαριασμοί μεταβατικοί – Λογαριασμοί Τάξεως

Θ. ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ & ΣΤΟΙΧΕΙΑ
1) Τα λογιστικά στοιχεία – δικαιολογητικά έγγραφα

2) Τα λογιστικά βιβλία
3) Κατάταξη των επιχειρήσεων σύμφωνα με τον Κ.Β.Σ.
4) Θεώρηση, τήρηση – ενημέρωση βιβλίων
5) Πορεία λογιστικών εργασιών

Ι. ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ – ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΤΟΥΣ
1) Γενικά
2) Περιπτώσεις λογιστικών σφαλμάτων
3) Ανακάλυψη – Διόρθωση λογιστικών σφαλμάτων

Κ. ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΕΛΟΥΣ ΧΡΗΣΗΣ
1) Η αυτοτέλεια των διαχειριστικών χρήσεων
2) Χρονική ταυτοποίηση των λογαριασμών εξόδων-εσόδων
3) Προσαρμογή λογαριασμών στην απογραφή
4) Αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων κατά την απογραφή
5) Η λογιστική εργασία στο τέλος της λογιστικής χρήσης
6) Ανάλυση λογιστικών ενεργειών στο τέλος της χρήσης
7) Προσαρτήματα του ισολογισμού και λοιπών καταστάσεων

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία

Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα, πάτα εδώ

---

Αν δεν είσαι και τόσο του διαβάσματος, μπορείς να παρακολουθήσεις την σειρά μαθημάτων που ετοίμασα για σένα στο YouTube

---

ΜΑΘΗΜΑ 1

Λέξεις κλειδιά: Ανάγκη, επιχείρηση, λογιστική, σκοπός, κλάδοι, ιστορία, νόμοι, Περιουσία, Ενεργητικό, Παθητικό, διακρίσεις, Υποχρεώσεις, Έσοδα, Έξοδα, Κέρδη, Ζημίες

Γενικά

Ανάγκη

Είναι το δυσάρεστο συναίσθημα μιας έλλειψης που συνοδεύεται από την επιθυμία να πραγματοποιηθεί. 

Βασικό πρόβλημα όλων των οικονομικών επιστημών είναι η ικανοποίηση των αναγκών. Πώς επιτυγχάνεται αυτή η ικανοποίηση; Μα ασφαλώς με την κατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών. Ποιος θα τα φτιάξει αυτά; Μια επιχείρηση. Τι χρειάζεται για να δημιουργηθεί μια επιχείρηση; Αυτό επιτυγχάνεται με τη σύμπραξη 4ων παραγόντων (παραγωγικοί συντελεστές):

Φύση: οικόπεδο για να χτίσει, το κτίσμα
Εργασία: άνθρωποι για να δουλεύουν, μηχανήματα
Κεφάλαιο: τι βάζω για να την δημιουργήσω; Χρήματα, αυτοκίνητο, δάνειο
Επιχειρηματικότητα: το μυαλό που θα συνδυάσει τα τρία πρώτα για να μην φουντάρει η επιχείρηση

Επιχείρηση | Οικονομική μονάδα

Είναι οργανωτικές οντότητες που αναλαμβάνουν να συνδυάσουν κατάλληλα τους 4 παραγωγικούς συντελεστές. Παραδείγματα οικονομικών μονάδων αποτελούν τα εργοστάσια, τα εμπορικά καταστήματα, τα ξενοδοχεία, οι τράπεζες, αγροτικές εκμεταλλεύσεις, μουσεία, εκπαιδευτικοί οργανισμοί κ.α.

Βασικά κοινά γνωρίσματα των οικονομικών μονάδων είναι:

• Η ύπαρξη περιουσίας για την επίτευξη του σκοπού τους
• Η επιδίωξη πραγματοποίησης κέρδους

Βασικές Διακρίσεις των Οικονομικών Μονάδων | άποψη Λογιστικής 

Οι οικονομικές μονάδες διακρίνονται στις εξής κατηγορίες :

• Με βάση τον επιδιωκόμενο σκοπό:

1. Κερδοσκοπικές
2. Μη Κερδοσκοπικές

• Με βάση το αντικείμενο δράσης ή απασχόλησης

1. Πρωτογενούς ή Αρχικής Παραγωγής
2. Δευτερογενούς ή Μετασχηματισμού ή Μεταποίησης
3. Τριτογενούς ή Προσφοράς ή Παροχής υπηρεσιών

• Με βάση την ιδιότητα και την νομική υπόσταση του φορέα τους

1. Ιδιωτικές
2. Δημόσιες
3. Μικτές

• Με βάση το μέγεθός τους

1. Μικρο-Μεσαίες
2. Μεγάλες

Όλες επιδιώκουν αποτελεσματικότητα. Είναι η σχέση μεταξύ των μέσων που διατέθηκαν και του αποτελέσματος που επιτεύχθηκε. Για παράδειγμα έβαλα από την τσέπη μου 100€ για να πάρω υλικά πίτσας και έβγαλα 130€ πουλώντας όλες τις πίτσες και καταναλώνοντας όλα τα υλικά. Άρα ήμουν αποτελεσματικός = απόδοση / δαπάνη = 130€/100€ = +30% αποτελεσματικός. Θα μπορούσα να είχα μπει και μέσα, να ήμουν δηλαδή αναποτελεσματικός.

Λογιστική

Ονομάζεται η επιστήμη με την οποία παρακολουθώ και ελέγχω τη διαχείριση της περιουσίας μιας επιχείρησης και προσδιορίζω το οικονομικό αποτέλεσμα που προκύπτει, δηλαδή κέρδος ή ζημία. 

Αυτό που κάνει είναι να αναγνωρίσει, μετρήσει, αναλύσει και καταγράψει της οικονομικές πράξεις της επιχείρησης με σκοπό την σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων (αναφορών και την παροχή πληροφοριών τόσο σε τρίτους όσο και στο εσωτερικό της επιχείρησης για την λήψη ορθών αποφάσεων).

 Είναι η μέθοδος με την οποία καθορίζεται:

1. Κάθε στιγμή η περιουσία της επιχείρησης, στο σύνολο και στα επιμέρους στοιχεία της.
2. Οι μεταβολές της περιουσίας και των μερών της σε μια χρονική περίοδο και οι αιτίες.
3. Οι αυξομειώσεις της περιουσίας σε μια χρονική περίοδο και οι αιτίες (αποτελέσματα κέρδη ή ζημίες)

Ο ρόλος του Λογιστή στην επιχείρηση είναι πολύ σημαντικός. Αυτό, γιατί ο Λογιστής είναι εκείνος που συλλέγει τις διάφορες πληροφορίες από τα λογιστικά βιβλία που τηρεί και είναι σε θέση να τις αξιολογεί πρώτος καθώς και να προτείνει τις καλύτερες λύσεις σε θέματα διοίκησης.

Σκοπός

Ο σκοπός έγκειται στην παρακολούθηση της περιουσίας της επιχείρησης.

Είναι αναγκαία για τους εξής λόγους:

1. Μεταβολές στο κεφάλαιο της επιχείρησης (από διάθεση ή απόκτηση περιουσιακών στοιχείων – εμπορεύματα, υποχρεώσεις, απαιτήσεις, περιουσία).
2. Μεταβολές περιουσιακών στοιχείων που προέρχονται από οικονομικά αποτελέσματα (κέρδη ή ζημίες).
3. Η σύγκριση μεταξύ μεταβολής περιουσιακών στοιχείων και αποτελεσμάτων μπορεί να υπολογίσει  τους   παράγοντες.
4. Εμφάνιση της νέας περιουσιακής κατάστασης της επιχείρησης.
5. Παρακολούθηση εκτέλεσης προϋπολογισμού.
6. Κατάρτιση στατιστικών πινάκων, επεξεργασία και συμπεράσματα.

Κλάδοι

Η λογιστική είναι ενιαία, είναι μία. Για λόγους καταμερισμού της εργασίας αλλά και εξειδίκευσης, όμως, έγιναν διάφοροι διαχωρισμοί της σε επιμέρους Λογιστικές (τραπεζική, ξενοδοχειακή, ναυτιλιακή ή κόστους, εταιριών, εμμέσων φόρων).

Από πλευράς επιχειρηματικών στόχων, διακρίνεται σε Φορολογική, Χρηματοδοτική κλπ. Πράγματι oι λόγοι για τους οποίους o επιχειρηματίας θα διαθέσει οικονομικούς πόρους για τηv καταγραφή τωv δοσοληψιών, μπορούν vα είναι είτε για vα είναι σε τάξη με τις Φορολογικής Αρχές, αλλά ταυτόχρονα vα μηv επιβαρύνεται και με φορολογία τηv oπoία δεv οφείλει, είτε για vα αξιολογεί τo παρόν και vα σχεδιάζει τo μέλλον.

Διακρίσεις

• Διάκριση ανάλογα με τον τομέα της οικονομίας και τον κλάδο της οικονομικής δραστηριότητας

1. Ιδιωτική Λογιστική π.χ που υποδιαιρείται σε Εμπορική, Βιομηχανική, Τραπεζική, Ναυτιλιακή κ.α
2. Δημόσια Λογιστική ή Δημόσιο Λογιστικό που περιλαμβάνει την Λογιστική του Κράτους, την Λογιστική των Ο.Τ.Α , Λογιστική Ν.Π.Δ.Δ κ.α.

• Διάκριση με βάση την Νομική μορφή της οικονομικής μονάδας

1. Λογιστική ατομικών επιχειρήσεων
2. Λογιστική εταιρικών επιχειρήσεων
3. Λογιστική μη κερδοσκοπικών οργανισμών(non profits) όπως σωματείων, θεατρικών οργανισμών, ιδρυμάτων κ.α

• Διάκριση της Λογιστικής με βάση το αντικείμενο που πραγματεύεται π.χ

1. Λογιστική κόστους
2. Αναλυτική Λογιστική
3. Διοικητική Λογιστική
4. Χρηματοοικονομική Λογιστική
5. Φορολογική Λογιστική
6. Περιβαλλοντολογική Λογιστική
7. Λογιστική του Πληθωρισμού
8. Λογιστική του Ανθρωπίνου Κεφαλαίου

Ιστορική και Νομοθετική Εξέλιξη Λογιστικής

Η αρχή της Λoγιστικής, της καταγραφής δηλαδή τωv δoσo­ληψι­ώv με συστηματικό τρόπo χάvεται στα βάθη της ιστoρίας. Αν έχεις όρεξη, πάτα εδώ

Περιουσία της επιχείρησης

Κάθε επιχείρηση προκειμένου να πετύχει το σκοπό της πρέπει να είναι εφοδιασμένη με τα κατάλληλα μέσα δράσης. Για παράδειγμα, μια βιομηχανία πρέπει να έχει μηχανήματα, πρώτες ύλες, έπιπλα και λοιπό εξοπλισμό, μετρητά κτλ. Πολλές φορές οι επιχειρήσεις είναι εφοδιασμένες και με άυλα οικονομικά αγαθά, όπως τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας (πατέντες) ή το καλό όνομα (φήμη και πελατεία). Η επιχείρηση έχει ακόμα απαιτήσεις, όπως όταν πουλάει εμπορεύματα ή προϊόντα με πίστωση (εξόφληση μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα) καθώς και υποχρεώσεις προς τρίτους, όπως στην περίπτωση που λάβει δάνειο ή αγοράσει εμπορεύματα με πίστωση. Υποχρεώσεις επίσης έχει η επιχείρηση προς το φορέα της.

Όλα αυτά τα μέσα δράσης της επιχείρησης δηλαδή τα οικονομικά αγαθά (υλικά και άυλα) που ανήκουν σ’ αυτήν, οι απαιτήσεις και οι υποχρεώσεις της, αποτελούν την περιουσία της επιχείρησης. Δηλαδή όλα όσα έχει η επιχείρηση και όλα όσα χρωστάει, είναι η περιουσία της.

Διακρίσεις της περιουσίας

Τα στοιχεία που αποτελούν την περιουσία της επιχείρησης μπορούμε να τα διακρίνουμε σε δύο κατηγορίες.

Στην πρώτη κατηγορία κατατάσσονται τα περιουσιακά στοιχεία που κατέχει η επιχείρηση, για να μπορέσει να πετύχει το σκοπό της και αυτά είναι τα οικονομικά αγαθά, που λέγονται και αξίες, και οι απαιτήσεις της. Αυτά αποτελούν το Ενεργητικό. Περιουσιακά στοιχεία του Ενεργητικού είναι: οικόπεδα, κτίρια, μηχανήματα, εργαλεία, μεταφορικά μέσα, έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός, διπλώματα ευρεσιτεχνίας, εμπορεύματα, έτοιμα προϊόντα, πρώτες και βοηθητικές ύλες, πελάτες, γραμμάτια εισπρακτέα, μετρητά, καταθέσεις όψεως κτλ.

Στη δεύτερη κατηγορία κατατάσσονται οι υποχρεώσεις της επιχείρησης. Αυτές αποτελούν το Παθητικό. Το Παθητικό περιλαμβάνει τις υποχρεώσεις της προς τους τρίτους και προς το φορεά της.

Οι υποχρεώσεις προς τρίτους λέγονται και Πραγματικό Παθητικό. (Π.Π.) ή απλά υποχρεώσεις. Υποχρεώσεις έχει σε προμηθευτές, σε πιστωτές διάφορους, σε ασφαλιστικούς οργανισμούς, από γραμμάτια πληρωτέα, από φόρους και τέλη κτλ.

Οι υποχρεώσεις της επιχείρησης προς το φορέα της, του οποίου η περιουσία είναι ανεξάρτητη από τη δική της, λέγονται καθαρή περιουσία ή καθαρή θέση ή Ίδια Κεφάλαια. Η καθαρή περιουσία προέρχεται από τις εισφορές του φορέα, αρχική και συμπληρωματικές, καθώς και τα αποθεματικά κεφάλαια (τακτικά, έκτακτα, ειδικά) που είναι κέρδη, τα οποία παρέμειναν στην επιχείρηση.

Παράδειγμα

Η Σταυρούλα ιδρύει ατομική εμπορική επιχείρηση και εισφέρει 30.000 Ευρώ σε μετρητά και ένα αυτοκίνητο του οποίου η αξία εκτιμήθηκε στα 40.000 Ευρώ. Το Ενεργητικό της επιχείρησης αποτελούν τα μεταφορικά μέσα αξίας €40.000 και το ταμείο (μετρητά) €30.000, δηλαδή το σύνολο του Ενεργητικού είναι €70.000. Το Παθητικό αποτελεί η υποχρέωση προς το φορέα ποσού €70.000 (όσο η αξία του αυτοκινήτου μαζί με τα μετρητά που εισέφερε ο φορέας), και λέγεται Καθαρή περιουσία ή Καθαρή θέση ή Ίδια Κεφάλαια ή Κεφάλαιο. Παρατηρούμε ότι το Ενεργητικό που είναι €70.000 προέρχεται από το Παθητικό (από το φορέα) και είναι ίσο μ’ αυτό.

Στη συνέχεια η επιχείρηση αγόρασε εμπορεύματα αξίας €25.000 με πίστωση από τη ΝΙΚΗ ΑΕ. Τώρα, το Ενεργητικό αποτελούν τα μεταφορικά μέσα αξίας €40.000, το ταμείο €30.000 καθώς και τα εμπορεύματα €25.000 δηλαδή το σύνολο του ενεργητικού είναι €95.000. Το Παθητικό της αποτελούν η καθαρή περιουσία (υποχρέωση προς το φορέα της) ποσού €70.000 και οι προμηθευτές (υποχρέωση προς τον τρίτο ΝΙΚΗ ΑΕ από τον οποίο αγόρασε εμπορεύματα με πίστωση), ποσού €25.000 δηλαδή το σύνολο του Παθητικού είναι €95.000. Και εδώ παρατηρούμε ότι το Ενεργητικό που είναι €95.000 είναι ίσο με το Παθητικό και προέρχεται από αυτό (€70.000 από το φορέα και €25.000 από τον τρίτο).

Από τα πιο πάνω προκύπτουν ότι:

Ενεργητικό είναι τα μέσα δράσης (αξίες και απαιτήσεις) της επιχείρησης. Με μια κουβέντα, ΟΛΑ ΟΣΑ ΕΧΕΙ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ.
Παθητικό είναι οι πηγές προέλευσης του ενεργητικού, δηλαδή οι υποχρεώσεις της προς το φορέα και τους τρίτους. Με μια κουβέντα, ΟΛΑ ΟΣΑ ΧΡΩΣΤΑ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ.

Διακρίσεις του Ενεργητικού

Εξετάζοντας τα περιουσιακά στοιχεία του Ενεργητικού διαπιστώνουμε ότι μερικά από αυτά, όπως είναι οικόπεδα, κτίρια, μηχανήματα, μεταφορικά μέσα, έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός, διπλώματα ευρεσιτεχνίας κτλ., αποτελούν μόνιμο εξοπλισμό της επιχείρησης και προορίζονται να την εξυπηρετούν για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του έτους. Αυτά λέγονται Πάγια. Είναι επομένως τα αγαθά και τα δικαιώματα που προορίζονται να παραμείνουν μακροχρόνια, με την ίδια περίπου μορφή στην επιχείρηση, καθώς και τα έξοδα πολυετούς απόσβεσης, οι συμμετοχές σε άλλες επιχειρήσεις και οι μακροπρόθεσμες απαιτήσεις. Δεν πρόκειται να πωληθούν, τουλάχιστον μέσα σε αυτή τη χρονιά. Είναι αυτά που χρησιμοποιεί η επιχείρηση για να κάνει τη δουλειά της.

Άλλα περιουσιακά στοιχεία του Ενεργητικού, όπως είναι πελάτες, πρώτες και βοηθητικές ύλες, έτοιμα, προϊόντα, χρεόγραφα, γραμμάτια εισπρακτέα, ταμείο κτλ., προορίζονται να υφίστανται συνεχείς μεταβολές στη διάρκεια της χρονιάς, π.χ. η πρώτη ύλη γίνεται έτοιμο προϊόν, το έτοιμο προϊόν μετρητά, τα μετρητά πρώτη ύλη κτλ. Αυτά λέγονται Κυκλοφορούντα. Άρα το Κυκλοφορούν Ενεργητικό αποτελούν τα περιουσιακά στοιχεία του Ενεργητικού που προορίζονται να αλλάζουν θέση και μορφή μία ή περισσότερες φορές μέσα σε μια διαχειριστική χρήση (ένα έτος). Διευκρινίζεται ότι ένα περιουσιακό στοιχείο θεωρείται Πάγιο ή Κυκλοφορούν ανάλογα με τον προορισμό του π.χ. ένα αυτοκίνητο που προορίζεται να πωληθεί (προϊόν ή εμπόρευμα) είναι κυκλοφορούν, ενώ, αν τo χρησιμοποιεί η επιχείρηση για ης δουλειές της, είναι πάγιο.

Χρηματικά Διαθέσιμα είναι τα περιουσιακά στοιχεία που μετατρέπονται σε χρήματα αμέσως και ασφαλώς, δηλαδή μπορούν να χρησιμοποιηθούν για πληρωμές σε οποιαδήποτε στιγμή, όπως μετρητά (ταμείο), καταθέσεις όψεως, επιταγές.

Διακρίσεις του Παθητικού

Όπως έχει αναφερθεί το Παθητικό διακρίνεται σε Ίδιο Κεφάλαιο ή Καθαρή Περιουσία και σε Ξένο κεφάλαιο ή Πραγματικό Παθητικό ή υποχρεώσεις σε τρίτους.

Έσοδα

Τα έσοδα προέρχονται κυρίως από πωλήσεις, παροχή υπηρεσιών, τόκους, προμήθειες και ενοίκια. Τα έσοδα στην ουσία επηρεάζουν το ύψος των απαιτήσεων των φορέων των επιχειρήσεων, δηλαδή την Καθαρή περιουσία.  Αν και αντιπροσωπεύουν εισπράξεις (τρέχουσες ή μελλοντικές), κάθε εισροή μετρητών στην επιχείρηση δεν συνεπάγεται και δημιουργία εσόδου. Αν για παράδειγμα, εισπραχθεί ένα δάνειο από Τράπεζα, αυτή η εισροή δεν αποτελεί έσοδο για την επιχείρηση αλλά μία οφειλή της επιχείρησης προς την τράπεζα. Τα έσοδα αντιπροσωπεύουν την αύξηση της καθαρής περιουσίας της επιχείρησης.

Μια σημαντική διάκριση των εσόδων γίνεται με βάση την προέλευσή τους: Τα οργανικά έσοδα προέρχονται από το κύριο αντικείμενο δραστηριότητας της επιχείρησης π.χ ξενοδοχείο που προσφέρει ύπνο σε κάποια άτομα. Τα ανόργανα έσοδα προέρχονται από άλλες δευτερεύουσες δραστηριότητες ή τυχαία και μη ελεγχόμενα γεγονότα όπως π.χ. τα ίδια άτομα ήπιαν τα ποτάκια τους στο μπαρ και κάναν μασαζάκι και σάουνα. Η ίδια διάκριση ισχύει και για τα έξοδα.

Έξοδα

Τα έξοδα σε αντίθεση με τα έσοδα αποτελούν περιοδικές χρήσεις περιουσιακών στοιχείων ή αυξήσεις των υποχρεώσεων και μειώνουν την καθαρή περιουσία. Αντιπροσωπεύουν τρέχουσες ή μελλοντικές εκροές μετρητών , αλλά δεν πρέπει να συγχέεται η έννοια του εξόδου με την έννοια των πληρωμών. Η ισόποση εξόφληση ενός δανείου δεν αποτελεί έξοδο αλλά τακτοποίηση μίας οφειλής. Η καταβολή όμως τόκων αντιπροσωπεύει μία μείωση της καθαρής περιουσίας και άρα αποτελεί ένα έξοδο για την επιχείρηση που τους καταβάλλει και ένα έσοδο για την τράπεζα που τους εισπράττει. Έξοδα αποτελούν η μισθοδοσία των εργαζομένων, το κόστος των πρώτων υλών, οι προμήθειες , οι τόκοι και τα γενικά έξοδα όπως είναι π. χ ο φωτισμός και τα ενοίκια.

Κέρδη και Ζημίες

Τα καθαρά κέρδη αντιπροσωπεύουν αυξήσεις στην καθαρή θέση της επιχείρησης, οι οποίες προέρχονται από τη διαφορά των συνόλων των οργανικών εσόδων και εξόδων στο πλαίσιο μίας περιόδου ή χρήσης όπως λέμε. Οι ζημίες αποτελούν μείωση της καθαρής περιουσίας στο πλαίσιο μίας περιόδου ή χρήσης, δηλαδή η διαφορά των συνόλων των οργανικών και ανόργανων  εσόδων και εξόδων είναι αρνητική.

Άσκηση προς επίλυση

Άσκηση προς επίλυση

Να κατατάξετε τους παρακάτω λογαριασμούς σε Ενεργητικό, Παθητικό, Έσοδα, Έξοδα.

1) Κτίρια =>

2) Μηχανήματα=>

3) Δάνειο ΤΡΑΠΕΖΑΣ=>

4) ΠΙΣΤΩΤΕΣ=>

5) Καταθέσεις Όψεως=>

6) Γραμμάτια Πληρ.=>

7) Ενοίκια=>

8) Ασφάλιστρα=>

9) Πελάτες=>

10) AYTOKINHTA=>

11) Ίδιο Κεφάλαιο=>

12) Φ.Π.Α*=>

13) Εμπορεύματα=>

14) Επιταγές Εισπ.=>

15) Κλιματιστικό=>

16) Φήμη-Πελατεία=>

17) Αμοιβές Προσωπικού=>

18) Πωλήσεις=>

19) Διαφημίσεις=>

20) Ασφαλ. Οργανισμοί=>

Άσκηση προς επίλυση

Η περιουσιακή κατάσταση της Grandma Vasiliki Rooms To Let της 31/12/ΧΧ αποτελείται από τα ακόλουθα στοιχεία:

1 Μετρητά στο Ταμείο €40.000
2 Καταθέσεις όψεως στην Τράπεζα Χ €5.000
3 Εμπορεύματα €55.000
4. Πελάτες €50.000
5. Προμηθευτές €15.000
6. Δάνεια €90.000
7. Κτίρια €175.000
8. Μεταφορικά μέσα €50.000

Ζητείται:
Το Ενεργητικό και το Παθητικό της Επιχείρησης, με κατάλληλη διάκριση των στοιχείων της καθώς και το ποσό της Καθαρής Περιουσίας.

Άσκηση προς επίλυση

Ένας τριτοετής φοιτητής του τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων συνέταξε στο μάθημα της Γενικής Λογιστικής τον κάτωθι ισολογισμό για την επιχείρηση MyHome στις 31/12/Χ3

                                                                ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 

Εμπορεύματα	18.000	Γραμμάτια πληρωτέα	13.300
Γραμματια εισπρακτεα	31.000	Ίδια κεφάλαια	60.000
Πελάτες	17.000	Προμηθευτές	6.700
Ταμείο	12.500	Καταθέσεις όψεως	15.500
Μισθοί πληρωτέοι	8.000	Μηχανήματα	25.000
Δανειο από την  τραπεζα πειραιως	42.000	Ι.χ φορτηγο (υαζ1245)	11.000
Σύνολο ενεργητ.	?	Σύνολο παθητικού	?

Ζητείται να εντοπισθούν τα λάθη και τα ποσά που λείπουν.

ΜΑΘΗΜΑ 2

Λέξεις κλειδιά: Απογραφή, είδη απογραφής, διαχειριστική χρήση, αποτίμηση, Ισολογισμός, μορφές Ισολογισμού, μεταβολές περιουσιακών στοιχείων, διαδοχικοί ισολογισμοί

Απογραφή

Απογραφή είναι η λεπτομερής και αναλυτική εξακρίβωση, καταμέτρηση, καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης σε ορισμένη χρονική στιγμή.

Η απογραφή πραγματοποιείται σε δυο στάδια:

• Στο πρώτο γίνεται λεπτομερής και αναλυτική αναγνώριση, καταμέτρηση και καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων τόσο του Ενεργητικού όσο και του Παθητικού.
• Στο δεύτερο στάδιο γίνεται η αποτίμησή τους σε χρηματικές μονάδες. 

 Είδη Απογραφής

Η απογραφή διακρίνεται:

Ανάλογα με την έκτασή της σε:

Γενική, που αποβλέπει στον προσδιορισμό της οικονομικής κατάστασης της επιχείρησης και περιλαμβάνει όλα τα περιουσιακά στοιχεία, όπως η απογραφή έναρξης λειτουργίας της επιχείρησης, οι απογραφές των χρήσεων κτλ. Η απογραφή που γίνεται σύμφωνα με το νόμο στο τέλος μιας διαχειριστικής χρήσης είναι Γενική και λέγεται τελική απογραφή της χρήσης που έληξε και αρχική απογραφή της επόμενης χρήσης.

Μερική, που αναφέρεται σε ένα ή περισσότερα περιουσιακά στοιχεία, όπως μετρητά, εμπορεύματα, υλικά κτλ. Πρέπει να διενεργείται έκτακτα για λόγους ελέγχων, τόσο προληπτικών για να προλαμβάνονται άσχημες καταστάσεις, όπως κλοπές υπεξαιρέσεις, λάθη κτλ. όσο και κατασταλτικών, όταν διαπιστωθεί κάποια τέτοια κατάσταση.

Ανάλογα με τον τρόπο που γίνεται σε:

Πραγματική ή Εξωτερική ή Εξωλογιστική, όταν προκύπτει από πραγματικές εξακριβώσεις, καταμετρήσεις κτλ. των περιουσιακών στοιχείων.

Θεωρητική ή Εσωτερική ή Εσωλογιστική, όταν προκύπτει από τα λογιστικά βιβλία.

Ανάλογα με το χρόνο σύνταξής της σε:

Τακτική, όταν συντάσσεται σε τακτά χρονικά διαστήματα, όπως η απογραφή των διαχειριστικών χρήσεων, η οποία λέγεται και ετήσια.

Έκτακτη, όταν συντάσσεται οποτεδήποτε υπάρχει σκοπιμότητα.

 

Διαχειριστική χρήση 

Η επιχείρηση προκειμένου να επιτύχει το σκοπό της, δηλαδή την επίτευξη του κέρδους, χρησιμοποιεί τα περιουσιακά της στοιχεία. Το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας, δηλαδή της χρησιμοποίησης ή της διαχείρισης της περιουσίας για την επίτευξη κέρδους, προσδιορίζεται μέσα σε ένα χρονικό διάστημα το οποίο λέγεται διαχειριστική χρήση ή διαχειριστική περίοδος.

Κάθε περίοδος διαρκεί, σύμφωνα με το νόμο, δώδεκα μήνες. Κατά την έναρξη, τη λήξη, ή τη διακοπή των εργασιών της επιχείρησης η διαχειριστική περίοδος μπορεί να είναι μικρότερη από δώδεκα μήνες. Ειδικά κατά την έναρξη των εργασιών, σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να είναι μεγαλύτερη από δώδεκα μήνες, όχι όμως και μεγαλύτερη από είκοσι τέσσερις μήνες.

Η διαχειριστική περίοδος συνήθως αρχίζει την 1η Ιανουαρίου και λήγει την 31η Δεκεμβρίου, δηλαδή ταυτίζεται με το ημερολογιακό έτος.

Αποτίμηση

Ωραία, βρήκαμε στην απογραφή ότι στην αποθήκη μας έχουμε 100 τηλεοράσεις και 100 λάπτοπ. Ποια είναι όμως η αξία της αποθήκης μου; Αυτό θα γίνει με την αποτίμηση. Τι είναι η αποτίμηση; Ο προσδιορισμός της αξίας με την οποία πρέπει να εμφανισθούν στις λογιστικές καταστάσεις τα εμπορεύματα που έμειναν (μένοντα) και τα εμπορεύματα που πωλήθηκαν (πωληθέντα).

Μέθοδοι αποτίμησης

Έχουμε 4 μεθόδους αποτίμησης:

1. Μέθοδος της εξατομικευμένης τιμής κτήσεως
2. Μέθοδος της μέσης σταθμικής τιμής κτήσεως (Μ.Σ.Τ)
3. Μέθοδος της σειράς εξαντλήσεως (FIFO, first in first out)
4. Μέθοδος της αντίστροφης σειράς εξαντλήσεως (LIFO, last in first out) *έχει καταργηθεί

Μέθοδος της εξατομικευμένης τιμής κτήσεως

Το παρακάτω παράδειγμα προϋποθέτει οι τιμές των μενόντων και πωληθέντων να παραμένουν σταθερές, κάτι που όμως στην πραγματικότητα δύσκολα συμβαίνει.

	τεμάχια	Αξία €	Σύνολα €
Απόθεμα αρχής	1.500	80	120.000
Αγορές	4.000	80	320.000
Συνολικό Κόστος	5.500		440.000
Πωλήσεις	4.500
Απόθεμα	1.000
Αποτίμηση
Κόστος Πωληθέντων	4.500	80	360.000
Κόστος Μενόντων	1.000	80	80.000
Σύνολα	5.500		440.000

Μέθοδος της μέσης σταθμικής τιμής κτήσεως (Μ.Σ.Ο)

	τεμάχια	Αξία €	Σύνολα €
Απόθεμα αρχής (1/1)	200	1.000	200.000
Αγορά (15/2)	300	1.100	330.000
Αγορά (12/7)	400	1.160	464.000
Αγορά (7/11)	100	1.260	126.000
Σύνολο	1.000		1.120.000

Η απογραφή μας στις 31/12 δείχνει μένοντα εμπορεύματα 300 μονάδες. Σε ποια τιμή θα αποτιμηθούν;

Βρίσκουμε την Μέση Τιμή (1.120)

Επομένως:

Κόστος μενόντων:      300 x 1.120 = 336.000€

Κόστος πωληθέντων: 700 x 1.120 = 784.000€

Σημειώσεις:

Ο υπολογισμός της Μέσης Τιμής γίνεται στο τέλος της λογιστικής χρήσης (31/12/20xx) και καλείται περιοδική μέση τιμή κτήσεως.

Συγκεντρώσου τώρα γιατί πάμε σε πολύ σημαντικά πράγματα στη λογιστική! 

Ισολογισμός

Μετά την σύνταξη της απογραφής στην οποία φαίνονται αναλυτικά όλα τα περιουσιακά στοιχεία και οι αξίες τους, μπορούμε να έχουμε μία συνοπτική κατάσταση της περιουσίας της επιχείρησης που λέγεται Ισολογισμός.

Ισολογισμός είναι η λογιστική κατάσταση με την οποία εμφανίζονται συνοπτικά τα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης και η αξία τους, σε ορισμένη χρονική στιγμή εκφρασμένα με το ίδιο νόμισμα.

Ο ισολογισμός όπως και η απογραφή στηρίζεται στη γνωστή ισότητα Ε= Π.Π+ Κ.Π ή Ε=Π. Αποτελεί την επίσημη εικόνα της συγκρότησης της περιουσίας της επιχείρησης για όσους ενδιαφέρονται για αυτή και γι αυτό δημοσιεύεται.

Κάθε συναλλαγή μεταβάλλει δύο τουλάχιστον στοιχεία. Μπορείς να σκεφτείς λογιστικά γεγονότα με αυτό το χαρακτηριστικό;

Υπόδειγμα Ισολογισμού

Όπως στην απογραφή έτσι και στον Ισολογισμό το Ενεργητικό και το Παθητικό εμφανίζονται με τις διακρίσεις τους και τις υποδιακρίσεις τους. Ο ισολογισμός καταχωρείται στο βιβλίο Απογραφών και Ισολογισμών σε δύο σελίδες τη μία δίπλα στην άλλη. Στην αριστερή σελίδα καταχωρείται το ενεργητικό και στη δεξιά το παθητικό. Γραφικά ο ισολογισμός παρίσταται με το γράμμα Τ.

Συνοπτική παρουσίαση υποδείγματος Ισολογισμού τέλους χρήσης.

Μορφές Ισολογισμού

Ανάλογα με τη σχέση του Ενεργητικού με το Πραγματικό Παθητικό ο Ισολογισμός διακρίνεται σε θετικό, ουδέτερο και αρνητικό.

Άσκηση προς επίλυση

Έστω ότι οι λογαριασμοί της επιχείρησης στις 31/12/20Χ2 παρουσιάζουν τα παρακάτω υπόλοιπα:

• Προμηθευτές €290.000
• Ταμείο €30.000
• Γραμμάτια Πληρωτέα €172.000
• Καταθέσεις Όψεως €15.000
• Πιστωτές Διάφοροι €30.000
• Γραμμάτια Εισπρακτέα €229.000
• Ακίνητα €250.000
• Πελάτες €97.000
• Μεταφορικά Μέσα €30.000
• Εξοπλισμός Γραφείων €16.000
• Εμπορεύματα €360.000
• Μακροπρόθεσμες Απαιτήσεις €50.000
• Κεφάλαιο €389.000
• Αποθέματα (καύσιμα) €4.000
• Δάνειο (λήγει το 20Χ2) €200.000

Ζητείται:

Η παράθεση των λογαριασμών στον ισολογισμό στις 31.12.20Χ2.

Άσκηση προς επίλυση

Έστω ότι οι λογαριασμοί της επιχείρησης στις 31/12/20Χ2 παρουσιάζουν τα παρακάτω υπόλοιπα:

• Καταθέσεις Όψεως €1.358
• Ταμείο €1.000
• Μηχανήματα €4.890
• Εμπορεύματα €1.000
• Xρεώστες διάφοροι €340
• Ακίνητο €89.000
• Μεταφορικά Μέσα €11.524
• Συναλλαγματικές Εισπρακτέες €352
• Έπιπλα και Σκεύη €1.256
• Γραμμάτια Πληρωτέα €2.054
• Δάνειο (λήγει σε 10 έτη) €69.000
• Προμηθευτές €4.596
• Κεφάλαιο €35.070

Ζητείται:

Η παράθεση των λογαριασμών στον ισολογισμό στις 31.12.20Χ2.

Άσκηση προς επίλυση

Έστω ότι οι λογαριασμοί της επιχείρησης στις 31/12/20Χ2 παρουσιάζουν τα παρακάτω υπόλοιπα σε €:

• Εμπορεύματα 5.870
• Πελάτες 1.200
• Γραμμάτια Εισπρακτέα 2.310
• Μεταφορικά Μέσα 25.000
• Χρεώστες Διάφοροι 2.500
• Κτιριακές Εγκαταστάσεις 118.000
• Ταμείο 2.900
• Μετοχικό Κεφάλαιο 74.500
• Προμηθευτές 34.000
• Δάνειο ΕΤΕ (λήγει σε 10 έτη) 35.000
• Γραμμάτια Πληρωτέα 5.600
• Ενοίκια Πληρωτέα 3.680
• Δάνειο Τρ. Πειραιώς (για κεφάλαιο κίνησης) 5.000

Ζητείται:

Η παράθεση των λογαριασμών στον ισολογισμό στις 31.12.20Χ2.

Μεταβολές περιουσιακών στοιχείων

Η επιχείρηση, προκειμένου να επιτύχει τους σκοπούς της, αναπτύσσει πολλές δραστηριότητες, όπως π.χ αγοράζει εμπορεύματα ή πρώτες ύλες, έπιπλα, προσφέρει υπηρεσίες, πληρώνει τα ενοίκια του κτιρίου, τη μισθοδοσία του προσωπικού κ.α.

Όλες αυτές οι πράξεις , οι οποίες μεταβάλλουν τα περιουσιακά στοιχεία του Ενεργητικού, του Πραγματικού Παθητικού και της Καθαρής περιουσίας, που στηρίζονται σε δικαιολογητικά ή αποδεικτικά έγγραφα (τιμολόγια, αποδείξεις πληρωμών, συμβόλαια, φορτωτικές κ. α) και είναι εκφρασμένες σε χρηματικές μονάδες, ονομάζονται λογιστικά γεγονότα.

Οι μεταβολές αυτές, που ονομάζονται μετασχηματισμοί, αν αφορούν μόνο δύο στοιχεία λέγονται απλοί, ενώ αν αφορούν περισσότερα στοιχεία λέγονται σύνθετοι.

Διακρίνουμε δύο κυρίως κατηγορίες οικονομικών πράξεων (λογιστικών γεγονότων):

1.   Οικονομικές πράξεις που δεν τροποποιούν την Καθαρή περιουσία της επιχείρησης (το Αρχικό κεφάλαιο , την πρώτη χρηματοδότηση), που σημαίνει τελικά ότι στην περίπτωση αυτή δεν έχουμε αποτέλεσμα, είτε θετικό (κέρδος), είτε αρνητικό (ζημία).

2.   Οικονομικές πράξεις που τροποποιούν την καθαρή περιουσία.

Παράδειγμα

Με βάση τις παραπάνω οικονομικές πράξεις διαπιστώνουμε ότι δεν τροποποιείται το Κεφάλαιο (καθαρή περιουσία), που σημαίνει ότι δεν προέκυψε κανένα αποτέλεσμα για την επιχείρηση, θετικό ή αρνητικό και ότι η μορφή του ισολογισμού παραμένει Θετική, δηλαδή Ε=ΚΠ ή Ε=ΚΠ+Π.

Η παρακολούθηση των μεταβολών των περιουσιακών στοιχείων με τη μέθοδο των διαδοχικών ισολογισμών, αν και είναι θεωρητικά ορθή, είναι πρακτικά αδύνατη γιατί:

1. Δεν είναι δυνατόν να συντάσσουμε ένα πλήθος ισολογισμών καθημερινά, δηλαδή τόσων όσα είναι και τα λογιστικά γεγονότα.
2. Αν υποτεθεί ότι εφαρμόζουμε τη μέθοδο των διαδοχικών ισολογισμών , δεν θα είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τις λεπτομέρειες καθενός λογιστικού γεγονότος οι οποίες θεωρούνται απαραίτητες , όπως είναι τα στοιχεία  (αριθμός, ημερομηνία , ποσό )και το είδος του δικαιολογητικού (τιμολόγιο, απόδειξη κ.τ.λ) με βάση το οποίο έγινε η λογιστική πράξη.
3. Σε περίπτωση που από κάποιο λογιστικό γεγονός δημιουργηθεί αποτέλεσμα , το αποτέλεσμα αυτό δεν μπορούμε να το εμφανίσουμε κάπου μόνο του, πριν μεταβάλλουμε το κεφάλαιο.

Για τους λόγους αυτούς η λογιστική επινόησε ένα άλλο μέσο για να παρακολουθεί τα περιουσιακά στοιχεία (τους λογαριασμούς) τόσο σπουδαία, ώστε να αποκαλείται και επιστήμη των λογαριασμών.

Μετασχηματισμοί περιουσιακών στοιχείων

Απλοί μετασχηματισμοί

Σύνθετοι μετασχηματισμοί

Για πληρέστερη κατανόηση των μεταβολών που επέρχονται στα περιουσιακά στοιχεία θα παρακολουθήσουμε με παραδείγματα μερικά λογιστικά γεγονότα τα οποία προκαλούν σύνθετες μεταβολές.

• Αγορά εμπορευμάτων αξίας 4.000 Ευρώ τα μισά με μετρητά και τα άλλα μισά με πίστωση. Έχουμε τις μεταβολές:

Αύξηση των Εμπορευμάτων (+Ε) κατά €4.000,
Ελάττωση του Ταμείου (-Ε) κατά €2.000 και
Αύξηση των Προμηθευτών (+Π.Π) κατά €2.000

• Πώληση εμπορευμάτων αξίας (κόστους) 2.000 Ευρώ αντί 2.500 Ευρώ. Η επιχείρηση εισέπραξε τα 1.000 Ευρώ και τα υπόλοιπα με πίστωση. Έχουμε τις μεταβολές:

Ελάττωση των Εμπορευμάτων (-Ε) κατά €2.000 (όσο το κόστος τους)
Αύξηση του Ταμείου (+Ε) κατά €1.000
Αύξηση των Πελατών (+Ε) κατά €1.500 και
Αύξηση του Κεφαλαίου (+Κ.Π) κατά €500,

γιατί η επιχείρηση κέρδισε 500 Ευρώ από την πώληση των εμπορευμάτων (τα πώλησε 2.500 Ευρώ ενώ κόστιζαν 2.000 Ευρώ, δηλαδή 500 Ευρώ περισσότερο από την αξία τους).

• Ανάληψη από τον επιχειρηματία, έναντι μελλοντικών κερδών για ατομικές του ανάγκες, μετρητών 2.000 Ευρώ και εμπορευμάτων αξίας (κόστους) 500 Ευρώ. Έχουμε: Ελάττωση του Κεφαλαίου (-Κ.Π) κατά 2.500 Ευρώ Ελάττωση του Ταμείου (-Ε) κατά 2.000 Ευρώ και Ελάττωση των Εμπορευμάτων (-Ε) κατά 500 Ευρώ
• Πώληση εμπορευμάτων αξίας (κόστους) 1.000 Ευρώ αντί 850 Ευρώ με μετρητά. Έχουμε: Ελάττωση των Εμπορευμάτων (-Ε) κατά 1000 Ευρώ Αύξηση του Ταμείου (+Ε) κατά 850 Ευρώ και Ελάττωση του Κεφαλαίου (-Κ.Π) κατά 150 Ευρώ, όση είναι η ζημία που προέκυψε από την πώληση

Άσκηση προς επίλυση

Να καταχωρήσετε στο λογαριασμό ΤΑΜΕΙΟ (που έχει Χρεωστικό Υπόλοιπο 800) τις πιο κάτω πράξεις:

1. Καταθέτουμε στη τράπεζα €200.
2. Εισπράττουμε από πελάτη μας €60.
3. Πληρώνουμε προμηθευτή €20.
4. Πουλάμε εμπορεύματα με μετρητά €40.
5. Αγοράζουμε έπιπλα με πίστωση €100.
6. Αναλαμβάνουμε από τη τράπεζα €70.
7. Πληρώνουμε το ενοίκιο του καταστήματος €30.
8. Εισπράττουμε με συναλλαγματική €50.

Άσκηση με λύση

1. 3/1/20Χ6: Έκδοση 20.000 μετοχών αξίας 1 € και κατάθεση αυτών στο Ταμείο της εταιρείας
2. 4/1/20Χ6: Αγορά μηχανήματος 200€ με μετρητά
3. 5/1/20Χ6: Αγορά εμπορευμάτων 400€ με πίστωση (ανοιχτή)
4. 7/1/20Χ6: Τμηματική αποπληρωμή οφειλών στον προμηθευτή κατά 100€ με καταβολή μετρητών.
5. 10/1/20Χ6: Συμφωνία αγοράς εμπορευμάτων με πίστωση αξίας 2.000€
6. 15/1/20Χ6: Μείωση κεφαλαίου κατά 2.000€ με την άμεση καταβολή τους στους μετόχους.
7. 20/1/20Χ6: Για μέρος της οφειλής ποσού 200€ (από τα 300 €) υπογράφτηκε γραμμάτιο λήξεως 24/1/20Χ6.
8. 24/1/20Χ6: Εξοφλήθηκε το γραμμάτιο ποσού 200€.
9. 25/1/20Χ6: Μείωση κεφαλαίου κατά 3.000€. Τα χρήματα θα επιστραφούν στους μετόχους σε 3 μήνες.
10. 26/1/20Χ6: Ο προμηθευτής δέχτηκε να συμμετέχει ως εταίρος κατά το ποσό που του οφειλόταν με ταυτόχρονη απαλοιφή της απαίτησής του.
11. 27/1/20Χ6: Αγορά κτιρίου 2000€ με μετρητά
12. 31/1/20Χ6: Συμφωνία ενοικίασης μέρους του κτιρίου (για 5 χρόνια) στον Βασιλείου για 300€ το μήνα
13. 1/2/20Χ6: Η εταιρεία προπλήρωσε ασφάλιστρα για 1 έτος 1.200€
14. 2/2/20Χ6: Ο Βασιλείου προπλήρωσε τα ενοίκια 2 μηνών

Λύση

Μέθοδος διαδοχικών ισολογισμών

Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή μετά από κάθε λογιστικό γεγονός συντάσσεται νέος ισολογισμός ο οποίος εμφανίζει τη νέα οικονομική κατάσταση της λογιστικής μονάδας. Έτσι με την κατάρτιση διαδοχικών ισολογισμών παρακολουθούνται οι επιδράσεις των λογιστικών γεγονότων στα στοιχεία της λογιστικής ισότητας.

Παράδειγμα

Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή μετά από κάθε λογιστικό γεγονός συντάσσεται νέος ισολογισμός ο οποίος εμφανίζει τη νέα οικονομική κατάσταση της λογιστικής μονάδας. Έτσι με την κατάρτιση διαδοχικών ισολογισμών παρακολουθούνται οι επιδράσεις των λογιστικών γεγονότων στα στοιχεία της λογιστικής ισότητας.

Δίνονται παρακάτω ορισμένα λογιστικά γεγονότα καθώς και οι σχετικοί ισολογισμοί:

Λογιστικό γεγονός 1: Ο κ. Νίκας αποφασίζει να ιδρύσει μια επιχείρηση αντιπροσωπειών αυτοκινήτων. Για τον σκοπό αυτό εισφέρει 50.000€ μετρητά.

Ε	Π
Ταμείο 50.000	Ίδιο Κεφάλαιο  50.000

Λογαριασμοί που επηρεάζονται:

1. Ταμείο (Ενεργητικό) αυξάνεται  κατά 50.000€                    

2. Ίδιο κεφάλαιο (Καθαρή θέση) αυξάνεται κατά 50.000€

Λογιστικό γεγονός 2: η επιχείρηση καταβάλλει 8.000€ για την αγορά επίπλων.

Ε	Π
Ταμείο 42.000 Έπιπλα 8.000	Ίδιο Κεφάλαιο  50.000

Λογαριασμοί που επηρεάζονται:

1. Έπιπλα & σκεύη (Ενεργητικό) αυξάνεται κατά 8.000€

2. Ταμείο (Ενεργητικό) μειώνεται κατά 8.000€ 

Λογιστικό γεγονός 3: Αγοράζεται για τις ανάγκες της επιχειρήσεως ένα αυτοκίνητο αντί 90.000€ κατά το 1/3 τοις μετρητοίς και κατά το υπόλοιπο επί πιστώση.

Λογαριασμοί που επηρεάζονται:

Ε	Π
Ταμείο        12.000 Έπιπλα         8.000 Αυτοκίνητα 90.000	Ίδιο Κεφάλαιο   50.000 Προμηθευτές     60.000

1. Αυτοκίνητα (Ενεργητικό) αυξάνεται κατά 90.000€

2. Ταμείο (Ενεργητικό) μειώνεται με το 1/3 των 90.000 = 30.000

3. Προμηθευτές (Παθητικό) αυξάνεται  με τα 2/3 των 90.00 =60.000€

Λογιστικό γεγονός 4: Καταβάλλονται 3.000€ για ενοίκια γραφείων της επιχείρησης.

Το λογιστικό γεγονός αυτό αποτελεί έξοδο. Συνεπώς επηρεάζεται το Ίδιο κεφάλαιο.

Λογαριασμοί που επηρεάζονται:

Ε	Π
Ταμείο         9.000 Έπιπλα         8.000 Αυτοκίνητα 90.000	Ίδιο Κεφάλαιο   47.000 Πιστωτές      60.000

1. Ταμείο (Ενεργητικό) μειώνεται κατά 3.000€

2. Ίδιο κεφάλαιο (Καθαρή θέση) μειώνεται  κατά 3.000€

Ο τελευταίος ισολογισμός είναι και ο ισολογισμός τέλους χρήσεως.

ΜΑΘΗΜΑ 3

Λέξεις κλειδιά: Λογαριασμοί, ορολογία λογαριασμών, κανόνες λειτουργίας λογαριασμών, διάκριση λογαριασμών, πληρωτέα, εισπρακτέα, λογαριασμοί τάξεως, λογαριασμοί καθαρής θέσης, λογαριασμοί αξιών, ανάλυση λογιστικών γεγονότων

Λογαριασμοί

Λογαριασμός είναι ένας πίνακας με κατάλληλη γραμμογράφηση, στον οποίο καταχωρούνται με χρονολογική σειρά και αιτιολογημένα οι μεταβολές ενός περιουσιακού στοιχείου σε ποσότητα και αξία (εμπορεύματα, προϊόντα).

Στους λογαριασμούς πρέπει να καταγράφεται κάθε λεπτομέρεια σχετική με τη μεταβολή ενός περιουσιακού στοιχείου. Έτσι κάθε λογαριασμός πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον τα εξής στοιχεία:

• Τον τίτλο του, ο οποίος δηλώνει το όνομα του περιουσιακού στοιχείου που παρακολουθεί. Π.χ Μεταφορικά μέσα, Εμπορεύματα, Πελάτες, Προμηθευτές κ.τ.λ
• Τη χρονολογία κατά την οποία έγινε η μεταβολή του περιουσιακού στοιχείου.
• Την αιτιολογία της μεταβολής καθώς και το δικαιολογητικό (με εκδότη, αριθμό και ημερομηνία έκδοσης)  στο οποίο αναφέρεται το λογιστικό γεγονός που επέφερε τη μεταβολή του περιουσιακού στοιχείου.
• Το μέγεθος της μεταβολής του περιουσιακού στοιχείου.

Γραφική παράσταση του λογαριασμού

Συνήθως χρησιμοποιούμε τον εξής απλό τύπο, γνωστό και σαν λογαριασμό σχήματος Τ  (Ταφ).

Ορολογία λογαριασμών

Όταν η μεταβολή καταγράφεται στη χρέωση του λογαριασμού, τότε λέμε ότι ο λογαριασμός χρεώνεται, όταν η μεταβολή καταγράφεται στην πίστωση, τότε λέμε ότι ο λογαριασμός πιστώνεται.

Καταχώρηση σε λογαριασμό είναι η εγγραφή της μεταβολής στην χρέωση ή στην πίστωσή του.

Άνοιγμα λογαριασμού είναι η δημιουργία του. Πριν δεν υπήρχε κάποια κίνησή του.

Κίνηση του λογαριασμού για κάποια χρονική περίοδο είναι το σύνολο των καταχωρήσεων σ΄ αυτόν κατά την περίοδο αυτή.

Υπόλοιπο λογαριασμού λέγεται η διαφορά μεταξύ των συνολικών ποσών της χρέωσης και της πίστωσής του. Αν η χρέωση είναι μεγαλύτερη , το υπόλοιπο λέγεται Χρεωστικό, ενώ αν η πίστωση είναι μεγαλύτερη, λέγεται Πιστωτικό.

Εξίσωση λογαριασμού έχουμε, όταν τα ποσά της χρέωσης και της πίστωσης είναι ίσα.

Κλείσιμο λογαριασμού λέγεται η οριστική εξίσωσή του και σημαίνει την κατάργησή του (την παύση της λειτουργίας του).

Χρέωση και Πίστωση των λογαριασμών

Στη χρέωση καταχωρείται κάθε αύξηση στοιχείου του ενεργητικού και κάθε ελάττωση στοιχείου του Παθητικού (Πραγματικού Παθητικού και Καθαρής Περιουσίας).

Στην πίστωση καταχωρείται κάθε αύξηση στοιχείου του Παθητικού (Π. Π και Κ. Π) και κάθε ελάττωση στοιχείου του Ενεργητικού.

Σχηματικά έχουμε : 

Κανόνες λειτουργίας λογαριασμών

Όταν το σύνολο της χρέωσης είναι μεγαλύτερο απο το σύνολο της πίστωσης, λέμε ότι έχουμε Χρεωστικό Υπόλοιπο και συμβολίζεται με ΧΥ.

Όταν το σύνολο της πίστωσης είναι μεγαλύτερο απο το σύνολο της χρέωσης, λέμε ότι έχουμε Πιστωτικό Υπόλοιπο και συμβολίζεται με ΠΥ.

Διάκριση των λογαριασμών

 Ο αριθμός των λογαριασμών που τηρεί μια επιχείρηση εξαρτάται από ποικίλους λόγους, όπως:

1. Το αντικείμενο δράσης της επιχείρησης, πχ: μια βιομηχανική επ/ση χρειάζεται τον λογαριασμό «πρώτες ύλες», ενώ μια εμπορική επιχείρηση δεν τηρεί το λογαριασμό «πρώτες ύλες», αφού δεν κατασκευάζει εμπορεύματα, ωστόσο και οι δύο επιχειρήσεις χρησιμοποιούν τον λογαριασμό «ταμείο.
2. Το μέγεθος της επιχείρησης, πχ μια επιχείρηση μπορεί να έχει πολλά υποκαταστήματα, όπως έχει ένα μεγάλο σούπερ μάρκετ, ή μπορεί να είναι μοναδικό κατάστημα οπότε δε χρειάζεται τον λογαριασμό «Υποκαταστήματα»
3. Οι νομοθετικές ρυθμίσεις, που επιβάλλονται από το κράτος σε ορισμένες επιχειρήσεις να τηρούν συγκεκριμένους λογαριασμούς.
4. Οι πληροφορίες που θέλει να παίρνει η διοίκηση της επιχείρησης, με βάση την δυνατότητα που έχει για να τις αξιοποιήσει.

Λογαριασμοί Γενικοί (ή Περιληπτικοί), Ειδικοί (ή Αναλυτικοί).

Γενικοί ή περιληπτικοί, είναι οι λογαριασμοί στους οποίους εικονίζονται και παρακολουθούνται, στο σύνολό τους περιουσιακά στοιχεία όπως εμπορεύματα, Προμηθευτές, Μεταφορικά Μέσα κ.α.

Ειδικοί ή αναλυτικοί, είναι οι λογαριασμοί στους οποίους αναλύεται ένας γενικός ή περιληπτικός λογαριασμός, όπως οι λογαριασμοί «Αυτοκίνητα», «Πλοία» στους οποίους αναλύεται ο γενικός λογαριασμός «Μεταφορικά Μέσα».

Κάθε λογαριασμός, ο οποίος αναλύεται, είναι ειδικός για τον προηγούμενό του και γενικός για τους επόμενούς του. Η πιο πάνω διάκριση είναι αναγκαία και γίνεται από την άποψη της πληροφοριακής περιεκτικότητας του κάθε λογαριασμού.

Πρωτοβάθμιοι, Δευτεροβάθμιοι, Τριτοβάθμιοι, Τεταρτοβάθμιοι Λογαριασμοί.

Πρωτοβάθμιοι λέγονται οι λογαριασμοί που τηρούνται στο Γενικό καθολικό και με αυτούς παρακολουθούνται τα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης κατά ομοειδείς κατηγορίες, όπως οι λογαριασμοί «Εμπορεύματα», «Πελάτες».

Δευτεροβάθμιοι λέγονται οι ειδικοί ή αναλυτικοί λογαριασμοί κάθε πρωτοβαθμίου περιληπτικού λογαριασμού που τηρούνται στο Αναλυτικό Καθολικό, ένα για κάθε πρωτοβάθμιο λογαριασμό π.χ στο Αναλυτικό καθολικό του πρωτοβάθμιου λογαριασμού «Εμπορεύματα» τηρούνται οι δευτεροβάθμιοι λογαριασμοί «Ανδρικά Ενδύματα», «Γυναικεία Ενδύματα».

Τριτοβάθμιοι λέγονται οι ειδικοί λογαριασμοί κάθε δευτεροβάθμιου περιληπτικού λογαριασμού που τηρούνται στο αναλυτικό καθολικό δεύτερης σειράς π. χ στο Αναλυτικό καθολικό του δευτεροβάθμιου λογαριασμού «Ανδρικά Ενδύματα» τηρούνται οι τριτοβάθμιοι λογαριασμοί «Σακάκια», «Κοστούμια».

Με τον ίδιο τρόπο συνεχίζεται η ανάλυση σε τεταρτοβάθμιους, πεμπτοβάθμιους λογαριασμούς μέχρι την τέλεια εξατομίκευση του κάθε περιουσιακού στοιχείου.

Σχετικός είναι ο παρακάτω πίνακας:

Διευκρινήσεις στους Λογαριασμούς

ΠΛΗΡΩΤΕΑ = που ΘΑ πληρώσω (ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ – ΠΑΘΗΤΙΚΟ)

ΕΙΣΠΡΑΚΤΕΑ = που ΘΑ εισπράξω (ΑΠΑΙΤΗΣΗ – ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ)

Παραδείγματα εδώ

Ανάλυση λογιστικών γεγονότων

ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΟΥΜΕ ΑΥΤΗ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΛΥΣΟΥΜΕ ΚΑΘΕ ΑΣΚΗΣΗ

Κάθε λογιστικό γεγονός πριν καταχωρηθεί στους λογαριασμούς θα πρέπει να αναλυθεί έτσι, ώστε να προσδιοριστούν οι λογαριασμοί που θα χρεωθούν και οι λογαριασμοί που θα πιστωθούν με τα αντίστοιχα ποσά τους.

Για να πετύχουμε αυτό θα πρέπει να ακολουθήσουμε την παρακάτω μέθοδο:

• Βρίσκω ποιοι λογαριασμοί μεταβάλλονται.
• Βρίσκω αν αυξάνονται ή μειώνονται
• Βρίσκω αν ανήκουν στο Ε ή στο Π ώστε να ξέρω αν θα χρεώσω ή θα πιστώσω
• Βρίσκω το ποσό της μεταβολής

Παράδειγμα

Αγορά επίπλων αξίας €500 με πίστωση από τον προμηθευτή μας κ. Σκουρόπουλο.

Έχουμε:

1. Προσδιορισμός λογαριασμών. Οι λογαριασμοί οι οποίοι παρακολουθούν τα περιουσιακά στοιχεία που μεταβάλλονται είναι: α) Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός β) Προμηθευτές
2. Προσδιορισμός του είδους μεταβολής, α) Τα έπιπλα αυξάνονται και β) οι προμηθευτές επίσης αυξάνονται.
3. Προσδιορισμός της κατηγορίας των λογαριασμών.
   • Τα έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός είναι λογαριασμός ενεργητικού και με την αύξηση χρεώνεται και
   • Οι προμηθευτές είναι λογαριασμός Πραγματικού Παθητικού και με την αύξηση πιστώνεται.
4. Προσδιορισμός του ποσού της μεταβολής, α) Η αξία των επίπλων αυξάνεται κατά 500 Ευρώ, και β) οι υποχρεώσεις προς τους προμηθευτές αυξάνονται κατά 500 Ευρώ επίσης.

Άσκηση προς επίλυση

Να καταχωρήσετε τις πιο κάτω πράξεις στους οικείους λογαριασμούς και από τα υπόλοιπα τους να συντάξετε τον Ισολογισμό της Grandma Vasiliki Rooms To Let:

1. Για έναρξη των εργασιών της επιχείρησης κατατίθενται μετρητά €600.
2. Αγοράζονται εμπορεύματα με αποδοχή συναλλαγματικής €400.
3. Πωλούνται εμπορεύματα με πίστωση €100.
4. Εξοφλούνται οι μισθοί του μήνα €60.
5. Πωλούνται εμπορεύματα με έκδοση συναλλαγματικής €200.
6. Κατατίθενται στη τράπεζα €100.
7. Εξοφλούνται οι συναλλαγματικές αποδοχής μας.
8. Εισπράττονται οι συναλλαγματικές εκδόσεως μας.
9. Μας επιστρέφονται εμπορεύματα που πουλήθηκαν με πίστωση σαν ακατάλληλα €80.

Άσκηση με λύση

Τα στοιχεία του ισολογισμού σε € της Grandma Vasiliki Rooms To Let την 31/12/20Χ5 είχαν ως εξής:

Μετοχικό κεφάλαιο	?	Προ-πληρωθέντα ασφάλιστρα	3.000
Προμηθευτές	43.000	Προ-εισπραχθέντα Ενοίκια	6.000
Προϊόντα	6.000
Εμπορεύματα	15.000	Χρεώγραφα	11.000
Ενυπόθηκο Οικόπεδο	40.000	Αμοιβές προσωπικού πλη/τέες	34.000
Πελάτες, λ/μος προκαταβολών	13.000	Γραμμάτια εισπρακτέα	7.000
Δικαιώματα ευρεσιτεχνίας	15.000	Φόροι πληρωτέοι	5.000
Αποθεματικά	24.000	Ταμείο	4.000
Μερίσματα πληρωτέα	10.000	Αυτοκίνητα	10.000
Πελάτες	29.000	Μηχανήματα	50.000
Προκαταβολές σε προμηθευτές	10.000	Βραχυπρόθεσμο Δάνειο	15.000
Κτίριο	15.000	Μακρ/σμο (ενυπόθηκο) Δάνειο	35.000
Εργοδοτικές εισφορές πλη/τέες	5.000	Γραμμάτια πληρωτέα	8.000
Καταθέσεις όψεως	7.000	Γραφική Ύλη	2.000
Έπιπλα γραφείου	3.000	Εξοπλισμός γραφείου	1.000

Ζητείται να καταρτίσετε τον Ισολογισμό την 31/12/20Χ5

Λύση

Άσκηση με λύση

Τα στοιχεία του ισολογισμού σε € της εμπορικής εταιρείας MyHome την 31/12/20Χ6 είχαν ως εξής:

Μετοχικό κεφάλαιο	49.000	Προ-πληρωθέντα ασφάλιστρα	5.000
Μακροπρόθεσμο Δάνειο	50.000	Προ-εισπραχθέντα Έσοδα	2.000
Προϊόντα	10.000	Εμπορεύματα	20.000
Προμηθευτές	7.000	Δικαιώματα ευρεσιτεχνίας	10.000
Έσοδα από πωλήσεις	7.000	Μισθοί πληρωτέοι	40.000
Έξοδα Α’ εγκατάστασης	10.000	Έσοδα από πωλήσεις	2.000
Φόροι πληρωτέοι	10.000	Γραμμάτια εισπρακτέα	5.000
Ταμείο	5.000	Γήπεδα-Οικόπεδα	50.000
Αποθεματικά	?	Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός	10.000
Χρεόγραφα (μετοχές, ομολογίες)	10.000	Προβλέψεις για δικαστικά	3.000
Πελάτες	15.000	Προκαταβολές από Πελάτες	13.000
Κτίρια	30.000

Ζητείται να καταρτίσετε τον Ισολογισμό την 31/12/20Χ6

Λύση

Άσκηση προς επίλυση

Κατόπιν απογραφής που διενεργηθεί στις 31/12/Χ8 στην εταιρίας μας Grandma Vasiliki Rooms To Let προέκυψαν τα εξής: Ταμείο 2.400, Υποχρεώσεις από Φόρους – Τέλη 800, Γήπεδα 8.000, Μηχανήματα 4.000, Προκαταβολές στο προσωπικό 320, Έπιπλα 1.800, Μεταφορικά μέσα 12.000, Έτοιμα προϊόντα 7.200, Χρεόγραφα 1.600, Γραμμάτια πληρωτέα 2.800, Ασφαλιστικοί Οργανισμοί 80, Αποδοχές προσωπικού πληρωτέες  1.000,  Εταιρικό κεφάλαιο 35.320, Εμπορεύματα 2.680

Ζητείται να καταρτιστεί ο Ισολογισμός της επιχείρησης.

Άσκηση προς επίλυση

Η επιχείρησή μας διενέργησε πραγματική απογραφή από την οποία προέκυψαν τα εξής: Ταμείο 400, Εμπορεύματα 800, Έτοιμα προϊόντα 120, Φόροι πληρωτέοι 160, Κτίρια 2.360, Ασφαλιστικοί Οργανισμοί 120, Δάνεια τραπεζών μακροπρόθεσμα 1.600,  Εταιρικό κεφάλαιο 6.240, Μηχανολογικός εξοπλισμός 2.000, Χρεόγραφα 1.600, Καταθέσεις Όψεως στην ΕΤΕ 200, απαιτήσεις από πελάτες 400 και υλικά συσκευασίας 240.

Ζητείται να καταρτιστεί ο Ισολογισμός της επιχείρησης Grandma Vasiliki Rooms To Let.

Άσκηση προς επίλυση

Η επιχείρησή μας διενέργησε πραγματική απογραφή από την οποία προέκυψαν τα εξής: Ταμείο 400, Εμπορεύματα 800, Έτοιμα προϊόντα 120, Φόροι πληρωτέοι 160, Κτίρια 2.360, Ασφαλιστικοί Οργανισμοί 120, Δάνεια τραπεζών μακροπρόθεσμα 1.600,  Εταιρικό κεφάλαιο 6.240, Μηχανολογικός εξοπλισμός 2.000, Χρεόγραφα 1.600, Καταθέσεις Όψεως στην ΕΤΕ 200, απαιτήσεις από πελάτες 400 και υλικά συσκευασίας 240.

Ζητείται να καταρτιστεί ο Ισολογισμός της επιχείρησης Grandma Vasiliki Rooms To Let.

Άσκηση προς επίλυση

Να συντάξετε τον ισολογισμό της επιχείρησής μας Grandma Vasiliki Rooms To Let αφού λάβετε υπόψη σας ότι διαθέτει: μετρητά 100.000, έπιπλα – σκεύη 700.000, τρόφιμα – ποτά 800.000 από τα οποία οφείλει τα μισά, χρεόγραφα αξίας 500.000 ενεχυριασμένα στην Εθνική Τράπεζα για ασφάλεια δανείου 200.000,  συναλλαγματικές αποδοχής της 150.000, υποχρεώσεις στο ΙΚΑ 50.000 και συναλλαγματικές έκδοσης της 100.000.

Άσκηση προς επίλυση

Ποια από τα παρακάτω στοιχεία σε € του ενεργητικού της επιχείρησής μας Grandma Vasiliki Rooms To Let ανήκουν στο πάγιο ενεργητικό και ποια στο κυκλοφορούν

• Μηχανήματα
• Γραμμάτια εισπρακτέα
• Φορτηγό αυτοκίνητο
• Ταμείο
• Εμπορεύματα (έπιπλα)
• Καταθέσεις όψεως στην Εθνική Τράπεζα
• Οικόπεδο
• Υπολογιστές
• Επιταγές εισπρακτέες
• Υλικά
• Μετοχές

Άσκηση προς επίλυση

Δίνονται τα παρακάτω στοιχεία σε € ισολογισμού της επιχείρησής μας Grandma Vasiliki Rooms To Let στις 31/12/20Χ0:

• Πελάτες 8.200
• Μακροπρόθεσμο δάνειο 9.000
• Έπιπλα 11.500
• Κτίρια 38.000
• Προμηθευτές 15.500
• Καταθέσεις όψεως 22.500
• Επιταγές πληρωτέες 6.500
• Ταμείο 3.300
• Μετοχικό κεφάλαιο 60.000
• Μηχανήματα 7.500

Ζητείται: Να συνταχθεί ο ισολογισμός στις 31/12/20Χ0

Άσκηση προς επίλυση

Η επιχείρησή μας Grandma Vasiliki Rooms To Let εμφανίζει τα παρακάτω δεδομένα στις 31/12/20Χ1:

• Αμοιβές προσωπικού πληρωτέες 3.000
• Διάφορα αναλώσιμα υλικά 400
• Γήπεδα – οικόπεδα 68.000
• Γραμμάτια πληρωτέα 29.000
• Εταιρικό κεφάλαιο         Χ???????
• Κτίρια 52.000
• Μηχανήματα 65.000
• Πελάτες 800
• Προμηθευτές 14.000
• Ταμείο 9.200

Ζητείται να συντάξετε τον ισολογισμό στις 31/12/20Χ1 προσδιορίζοντας και το κεφάλαιο.

Άσκηση προς επίλυση

Δίνονται τα στοιχεία (σε €) της εταιρείας Grandma Vasiliki Rooms To Let όπως αυτά είχαν την 31/12/Χ1 και ζητείται να συνταχθεί ο ισολογισμός.

• Ενυπόθηκα ακίνητα 250.000
• Ενυπόθηκα δάνεια 200.000
• Γραμμάτια εισπρακτέα 210.000
• Καύσιμα (αποθέματα) 4.000
• Αμοιβές προσωπικού πληρωτέες  26.000
• Ίδια κεφάλαια 389.000
• Επιταγές εισπρακτέες 19.000
• Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις 50.000
• Ασφάλιστρα πληρωτέα 4.000
• Εμπορεύματα 360.000
• Καταθέσεις όψεως 15.000
• Εξοπλισμός γραφείων 16.000
• Γραμμάτια πληρωτέα 172.000
• Προμήθειες εισπρακτέες 7.000
• Ταμείο 30.000
• Οχήματα 30.000
• Προμηθευτές 290.000
• Πελάτες 90.000                                                      

Διάκριση των Λογαριασμών ανάλογα με τη φύση ή το περιεχόμενό τους

 Διακρίνονται στις ακόλουθες κατηγορίες: 

1. Αξιών
2. Προσώπων
3. Εξόδων
4. Εσόδων
5. Εκμετάλλευσης και Αποτελεσμάτων Χρήσης
6. Αμιγείς και Μεικτοί
7. Τεχνικής Λογιστικής Φύσης: α) Αντίθετοι ή Αρνητικοί, β) Διάμεσοι, γ) Μεταβατικοί
8. Τάξεως 

1. Αξιών: Είναι λογαριασμοί όπου παρακολουθούνται αξίες όπως τα κτίρια και τα εμπορεύματα. Οι αξίες αυτές αποκτήθηκαν με σκοπό τη χρησιμοποίηση τους για την πραγματοποίηση εσόδων. Για παράδειγμα, τα εμπορεύματα πωλούνται για να αποκτηθούν έσοδα, τα μηχανήματα χρησιμοποιούνται για να γίνουν προϊόντα, από την πώληση των οποίων θα πραγματοποιηθούν έσοδα. Οι λογαριασμοί αξιών με τους οποίους παρακολουθούνται πάγια περιουσιακά στοιχεία είναι: Εδαφικές εκτάσεις (οικόπεδα, γήπεδα κτλ.), Κτίρια – Εγκαταστάσεις κτιρίων – Τεχνικά έργα, Μηχανήματα – Τεχνικές εγκαταστάσεις – Λοιπός μηχανολογικός εξοπλισμός, Μεταφορικά μέσα, Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός, Ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση και προκαταβολές κτήσης πάγιων στοιχείων, Ασώματες ακινητοποιήσεις και έξοδα πολυετούς απόσβεσης. Οι λογαριασμοί αξιών με τους οποίους παρακολουθούνται περιουσιακά στοιχεία του κυκλοφορούντος ενεργητικού είναι: Εμπορεύματα, Έτοιμα και ημιτελή προϊόντα, Υποπροϊόντα και υπολείμματα, Παραγωγή σε εξέλιξη, Πρώτες και βοηθητικές ύλες – υλικά συσκευασίας, Αναλώσιμα υλικά, Είδη συσκευασίας, Ανταλλακτικά πάγιων στοιχείων, δηλαδή όλοι οι λογαριασμοί που παρακολουθούν περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν στην ομάδα του κυκλοφορούντος ενεργητικού «Αποθέματα υλικών αξιών» καθώς και οι λογαριασμοί «Χρεόγραφα» και «Ταμείο». Οι λογαριασμοί αξιών λειτουργούν όπως όλοι οι λογαριασμοί του Ενεργητικού. Ειδικά στους λογαριασμούς των αποθεμάτων τηρούνται χωριστοί υπολογαριασμοί με τους οποίους παρακολουθούνται οι αγορές που πραγματοποιούνται στη διάρκεια της διαχειριστικής χρήσης καθώς και τα αποθέματα, αρχικά και τελικά, για κάθε κατηγορία αγαθών. Ο δευτεροβάθμιος λογαριασμός «Αποθέματα (απογραφής)» και οι αναλυτικοί του χρεώνονται κατά την έναρξη της χρήσης με την αξία των αποθεμάτων κατ’ είδος, όπως αυτά έχουν προκύψει στην απογραφή. Ο λογαριασμός «Αγορές χρήσης» και οι αναλυτικοί του χρεώνονται με τις αγορές κατά τη διάρκεια της χρήσης με την αξία κτήσης των αγοραζόμενων αγαθών, αυξημένη με τα ειδικά έξοδα αγοράς (έξοδα μεταφοράς, ασφάλιστρα, φορτοεκφορτωτικά κτλ.) και πιστώνονται με τις τυχόν επιστροφές αγορών καθώς και τις εκπτώσεις (εκτός τιμολογίου). Για τις τυχόν επιστροφές αγορών καθώς και τις εκπτώσεις αγορών, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και οι δευτεροβάθμιοι λογαριασμοί «Επιστροφές αγορών», «Εκπτώσεις αγορών» με τους αναλυτικούς τους. Στην περίπτωση αυτή στο τέλος της χρήσης μεταφέρονται στο λογαριασμό «Αγορές Χρήσης». Για τις εκπτώσεις που παραχωρούνται για περισσότερα από ένα είδος αγαθών και είναι δύσκολο ή αδύνατο να διαχωριστούν «κατά είδος», πιστώνεται ιδιαίτερος δευτεροβάθμιος λογαριασμός, ο λογαριασμός «Εκπτώσεις αγορών» (προφανώς χωρίς ανάλυση). Στη διάρκεια της χρήσης κανένας λογαριασμός που παρακολουθεί αποθέματα υλικών αξιών δεν πιστώνεται με εξαγωγές π.χ. πωλήσεις (με αυτές πιστώνονται λογαριασμοί των εσόδων).

2. Προσώπων: Λογαριασμοί προσωπικοί είναι οι λογαριασμοί με τους οποίους παρακολουθούνται οι σχέσεις επιχείρησης με πρόσωπα (φυσικά ή νομικά). Οι σχέσεις αυτές άλλοτε είναι απαιτήσεις και ανήκουν στο ενεργητικό και άλλοτε υποχρεώσεις και ανήκουν στο παθητικό (Π.Π, Κ.Π). Σημειώνεται ότι όλοι οι λογαριασμοί του παθητικού είναι προσωπικοί. Ακόμη οι προσωπικοί λογαριασμοί διακρίνονται σε λογαριασμούς απαιτήσεων ή υποχρεώσεων σε Ευρώ και σε λογαριασμούς απαιτήσεων ή υποχρεώσεων σε ξένο νόμισμα (συνάλλαγμα), με τους οποίους εικονίζονται και παρακολουθούνται οι αξίες του ξένου νομίσματος σε Ευρώ όπως Πελάτες και Πελάτες σε Ξ.Ν., Γραμμάτια Εισπρακτέα και Γραμμάτια Εισπρακτέα σε Ξ.Ν., Γραμμάτια Πληρωτέα και Γραμμάτια Πληρωτέα σε Ξ.Ν. Εκτός από τις παραπάνω διακρίσεις των Προσωπικών λογαριασμών έχουμε και τη διάκριση σε λογαριασμούς: α) Μακροπρόθεσμων απαιτήσεων ή υποχρεώσεων, εάν αυτές λήγουν μετά το τέλος της επόμενης χρήσης. β) Βραχυπρόθεσμων απαιτήσεων ή υποχρεώσεων, οι οποίες πρέπει να εξοφληθούν μέσα στην επόμενη χρήση. Οι προσωπικοί λογαριασμοί του Ενεργητικού είναι: Πελάτες, Γραμμάτια Εισπρακτέα, Παραγγελίες στο εξωτερικό, Χρεώστες διάφοροι, Λογ/σμοί διαχείρισης προκαταβολών και πιστώσεων (λειτουργούν προσωρινά για ποσά που καταβάλλονται σε συνεργάτες, όπως εκτελωνιστές ή σε μέλη του προσωπικού της τα οποία δαπανούν για λογαριασμό της επιχείρησης και στη συνέχεια θα αποδώσουν λογαριασμό), μακροπρόθεσμες απαιτήσεις (εγγυήσεις σε οργανισμούς κοινής ωφέλειας, γραμμάτια εισπρακτέα μακροπρόθεσμης λήξης κτλ). Οι προσωπικοί λογαριασμοί του Παθητικού είναι: Προμηθευτές, Γραμμάτια Πληρωτέα, Τράπεζες – λογαριασμοί βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων, Πιστωτές διάφοροι, Υποχρεώσεις από Φόρους – Τέλη, Ασφαλιστικοί Οργανισμοί, Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις, Κεφάλαιο, Αποθεματικά – Διαφορές αναπροσαρμογής – Επιχορηγήσεις Επενδύσεων, Αποτελέσματα εις νέο, Ποσά προορισμένα για αύξηση κεφαλαίου (αντικείμενο της Λογιστικής εταιρειών).

3. Εξόδων: Έξοδο είναι κάθε μείωση της καθαρής θέσεως μιας οικονομικής μονάδας η οποία προέρχεται από τις δραστηριότητές της. Κάθε μείωσης της ΚΘ μιας επιχείρησης η οποία γίνεται με σκοπό τη δημιουργία εσόδου αποτελεί έξοδο. Δεν πρέπει να συγχέεται η έννοια του εξόδου με την έννοια των πληρωμών, πχ η ισόποση εξόφληση ενός δανείου δεν αποτελεί έξοδο αλλά τακτοποίηση μίας οφειλής. Η καταβολή όμως τόκων αντιπροσωπεύει μία μείωση της καθαρής περιουσίας και άρα αποτελεί ένα έξοδο για την επιχείρηση που τους καταβάλλει και ένα έσοδο για την τράπεζα που τους εισπράττει. Άλλες πράξεις που δημιουργούν έξοδα είναι: η απασχόληση προσωπικού, η χρησιμοποίηση υπηρεσιών τρίτων. Παίρνουν ειδικούς τίτλους όπως: αμοιβές προσωπικού, εργοδοτικές εισφορές, έξοδα διαφήμισης, καύσιμα, αποσβέσεις, ασφάλιστρα, ενοίκια, τόκοι χρεωστικοί. Σημειώνεται ότι οι μειώσεις της καθαρής θέσης που οφείλονται σε αναλήψεις του φορέα δεν θεωρούνται έξοδα, διότι δεν είναι δυνατόν οι αναλήψεις του επιχειρηματία να θεωρηθούν ότι συνιστούν προσδιοριστικό παράγοντα του αποτελέσματος της επιχείρησης. Τα έξοδα διακρίνονται στις πιο κάτω βασικές κατηγορίες: 1. Ανάλογα με το σκοπό στον οποίον αποβλέπει η χρησιμοποίησή τους, σε έξοδα: α) Οργανικά, που γίνονται για την ομαλή διεξαγωγή των δραστηριοτήτων της επιχείρησης π.χ. μισθοί προσωπικού, ενοίκια κτλ. β) Ανόργανα, τα οποία δεν γίνονται για χάρη των δραστηριοτήτων της επιχείρησης. Αυτά τα έξοδα συνδέονται με τυχαίες και ευκαιριακές δραστηριότητες, όπως π.χ. η περίπτωση αγοράς αυτοκινήτου για άμεση μεταπώληση από συνεργείο αυτοκινήτων, επειδή πουλιόταν σε πολύ χαμηλή τιμή. 2. Ανάλογα με την ομαλότητα τους ή μη με το έργο που παράγεται από τη δημιουργία τους, σε έξοδα: α) Ομαλά, τα οποία βρίσκονται σε ομαλή σχέση με το έργο του παράγεται από τη δημιουργία τους. β) Ανώμαλα, τα οποία δε βρίσκονται σε ομαλή σχέση με το έργο που παράγεται από τη δημιουργία τους. Παράδειγμα: Επιχείρηση άφηνε αναμμένα τα φώτα του καταστήματος της τις νυκτερινές ώρες, χωρίς να υπάρχει λόγος και ο λογαριασμός του ηλεκτρικού ήταν για ένα χρόνο 5.000 Ευρώ. Υπολογίστηκε ότι η αξία του ηλεκτρικού ρεύματος που καταναλώθηκε χωρίς λόγο ήταν 1.000 Ευρώ. Το ομαλό έξοδο είναι τα 4.000 Ευρώ και το ανώμαλο είναι τα 1.000 Ευρώ. Τα ανώμαλα έξοδα εμφανίζουν έντονα τα χαρακτηριστικά των έκτακτων ζημιών. Για το λόγο αυτό τα ανόργανα και ανώμαλα έξοδα και οι έκτακτες ζημίες έχουν τον ίδιο λογιστικό χειρισμό και στο τέλος της χρήσης μεταφέρονται απ’ ευθείας στο λογαριασμό «Αποτελέσματα Χρήσης». 3. Ανάλογα με το αν βαρύνουν ένα φορέα ή μη, σε έξοδα: α) Άμεσα, τα οποία βαρύνουν μια δραστηριότητα, ένα προϊόν κτλ., π.χ. ο μισθός του μάγειρα σε εστιατόριο. β) Έμμεσα, τα οποία βαρύνουν περισσότερες από μια δραστηριότητες, προϊόντα κτλ. π.χ. το ενοίκιο σε κατάστημα πώλησης ανδρικών και γυναικείων υποδημάτων. 4. Ανάλογα με τον αν αφορούν ή όχι τη διαχειριστική χρήση, σε έξοδα: α) Δουλευμένα, τα οποία έχουν γίνει για χάρη της διαχειριστικής χρήσης, άσχετα αν έχουν εξοφληθεί ή όχι. β) Μη δουλευμένα, τα οποία δεν αφορούν την παρούσα διαχειριστική χρήση, παρά το ότι πληρώθηκαν μέσα στη χρήση αυτή. Παράδειγμα: Επιχείρηση πλήρωσε 1.200 Ευρώ ως ασφάλιστρα για το κτίριο της στις 31/10/20Χ1, για το χρονικό διάστημα από 1/10/20Χ1 μέχρι 30/9/20Χ2. Το ποσό των €300 (3X100 Ευρώ) αφορά τη χρήση 20Χ1 (αυτό που αναφέρεται από 1/10 έως 31/12/20Χ1) και είναι δουλευμένο για τη χρήση αυτή, ενώ το ποσό των €900 (9×100 Ευρώ) αφορά τη χρήση 20Χ2 (αυτό που αναφέρεται στο χρονικό διάστημα 1/1-30/9/20Χ2) και είναι μη δουλευμένο για τη χρήση 20Χ1, παρά το ότι πληρώθηκε (για την ακρίβεια προπληρώθηκε) στη χρήση αυτή. Είναι όμως δουλευμένο έξοδο για τη χρήση 20Χ2 παρά το ότι πληρώθηκε στην προηγούμενη χρήση. Οι λογαριασμοί οργανικών εξόδων είναι: Αμοιβές και έξοδα προσωπικού, Αμοιβές και έξοδα τρίτων, Παροχές τρίτων, Φόροι-Τέλη, Διάφορα έξοδα, Τόκοι και συναφή έξοδα, Αποσβέσεις πάγιων στοιχείων ενσωματωμένες στο λειτουργικό κόστος, Προβλέψεις εκμετάλλευσης. Οι λογαριασμοί ανόργανων και ανώμαλων εξόδων και έκτακτων ζημιών είναι: Έκτακτα και ανόργανα έξοδα, Έκτακτες ζημίες, Έξοδα προηγουμένων χρήσεων, Προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους, Αποσβέσεις πάγιων στοιχείων μη ενσωματωμένες στο λειτουργικό κόστος. Τα έξοδα, μειώνουν την καθαρή περιουσία της επιχείρησης. Γι’ αυτό κάθε φορά που πραγματοποιούνται, χρεώνονται οι αντίστοιχοι λογαριασμοί εξόδων. Χρεώνεται επίσης ο λογαριασμός «Υποχρεώσεις από Φόρους-Τέλη» με το ποσό του ΦΠΑ με το οποίο επιβαρύνονται ορισμένα έξοδα, όπως συμβαίνει και με τους λογαριασμούς αξιών. 

4. Εσόδων: Έσοδο είναι κάθε αύξηση της ΚΘ μιας οικονομικής μονάδας η οποία προέρχεται από τις δραστηριότητές της. Πχ πώληση εμπορευμάτων ή υπηρεσιών. Παίρνουν ειδικούς τίτλους όπως έσοδα από πωλήσεις εμπορευμάτων ή υπηρεσιών, έσοδα ενοικίων. Τα έσοδα στην ουσία επηρεάζουν το ύψος των απαιτήσεων των φορέων των επιχειρήσεων, δηλαδή την Καθαρή περιουσία . Τα έσοδα προέρχονται κυρίως από πωλήσεις, παροχή υπηρεσιών, τόκους , προμήθειες και ενοίκια. Αν και αντιπροσωπεύουν εισπράξεις (τρέχουσες ή μελλοντικές), κάθε εισροή μετρητών στην επιχείρηση δεν συνεπάγεται και δημιουργία εσόδου. Αν για παράδειγμα , εισπραχθεί ένα δάνειο από Τράπεζα, αυτή η εισροή δεν αποτελεί έσοδο για την επιχείρηση αλλά μία οφειλή της επιχείρησης προς την τράπεζα. Τα έσοδα αντιπροσωπεύουν την αύξηση της καθαρής περιουσίας της επιχείρησης. Σημειώνεται ότι οι αυξήσεις της ΚΘ που προέρχονται από νέες εισφορές κεφαλαίου του ιδιοκτήτη δεν θεωρούνται έσοδα διότι αυτές οι εισφορές δεν μπορούν να θεωρηθούν ότι συνιστούν παράγοντα που διαμορφώνει το αποτέλεσμα της επιχειρήσεως. Τα έσοδα, όπως και τα έξοδα, διακρίνονται σε Λειτουργικά: είναι αυτά που προέρχονται από τις κύριες δραστηριότητες της επιχείρησης πχ πώληση εμ/των και σε Μη Λειτουργικά: που προέρχονται από δευτερεύουσες ή άλλες δραστηριότητες πχ μερίσματα από μετοχές άλλων. Τα έσοδα διακρίνονται σε διάφορες κατηγορίες. Οι πιο βασικές είναι: 1. Ανάλογα με την προέλευση τους, σε έσοδα: α) Οργανικά, που προέρχονται από την ομαλή εκμετάλλευση των κυρίων και των παρεπόμενων δραστηριοτήτων της επιχείρησης π.χ. πωλήσεις εμπορευμάτων, επιχορηγήσεις πωλήσεων. Συσχετίζονται με τα οργανικά έξοδα για τον προσδιορισμό του οργανικού αποτελέσματος της επιχείρησης. β) Ανόργανα, που προέρχονται από τυχαίες και συμπτωματικές πράξεις, συναλλαγές ή άλλες δραστηριότητες της επιχείρησης, όπως π.χ. προμήθεια συνεργείου αυτοκινήτων, επειδή μεσολάβησε σε πώληση αυτοκινήτου πελάτη. Στα ανόργανα έσοδα περιλαμβάνονται και τα έκτακτα έσοδα που, αν και έχουν σχέση με τις δραστηριότητες της επιχείρησης, πραγματοποιούνται από έκτακτα γεγονότα και περιστατικά, π.χ. οι συναλλαγματικές διαφορές, οι καταπτώσεις εγγυήσεων ή ποινικών ρητρών υπέρ της επιχείρησης. 2. Ανάλογα με την ομαλότητα τους, σε έσοδα: α) Ομαλά, που προέρχονται από την κανονική, ομαλή και κατά κανόνα προγραμματισμένη πορεία της δραστηριότητας της επιχείρησης. β) Ανώμαλα, που οφείλονται σε απότομες μεταβολές της οικονομικής συγκυρίας ή σε έκτακτα γεγονότα και περιστατικά που, κάτω από κανονικές συνθήκες, δεν αναμένονται. Η χρονική τους διάρκεια είναι συνήθως περιορισμένη. Π.χ. η απεργία του προσωπικού μιας βιομηχανίας γάλακτος δίνει την ευκαιρία στις άλλες βιομηχανίες γάλακτος να πραγματοποιήσουν μεγαλύτερα έσοδα. 3. Ανάλογα με το αν αφορούν ή όχι τη διαχειριστική χρήση, σε έσοδα: α) Δουλευμένα, που έχουν πραγματοποιηθεί για χάρη της χρήσης, άσχετα αν εισπραχθούν ή όχι. β) Μη δουλευμένα, που δεν αφορούν τη συγκεκριμένη διαχειριστική χρήση, παρά το ότι εισπράχθηκαν μέσα σ’ αυτή. Παράδειγμα: Ιδιωτικό σχολείο εισέπραξε €10.000 στις 2/9/20Χ1, για δίδακτρα από 1/9/20Χ1 έως 30/6/20Χ2. Από το ποσό αυτό τα €4.000 (4×1.000) αφορούν τη χρήση 20Χ1 και είναι γι’ αυτή δουλευμένο έσοδο, ενώ τα €6.000 (6×1.000) αφορούν την επόμενη χρήση, είναι για τη χρήση 20Χ1 μη δουλευμένο, θα εμφανιστούν στον ισολογισμό ως υποχρέωση και θα γίνουν έσοδο στη χρήση 20Χ2. Οι λογαριασμοί των οργανικών εσόδων είναι: Πωλήσεις εμπορευμάτων, Πωλήσεις προϊόντων έτοιμων και ημιτελών, Πωλήσεις λοιπών αποθεμάτων και άχρηστου υλικού, Πωλήσεις υπηρεσιών (έσοδα από παροχή υπηρεσιών), Έσοδα παρεπόμενων ασχολιών, Έσοδα κεφαλαίων, Ιδιοπαραγωγή παγίων – τεκμαρτά έσοδα από αυτομεταδόσεις και καταστροφές αποθεμάτων. Οι λογαριασμοί των ανόργανων και ανώμαλων εσόδων και έκτακτων κερδών είναι Έκτακτα και ανόργανα έσοδα, Έκτακτα κέρδη, Έσοδα προηγούμενων χρήσεων, Έσοδα από προβλέψεις προηγούμενων χρήσεων. Τα έσοδα, αυξάνουν την καθαρή περιουσία της επιχείρησης. Γι’ αυτό κάθε φορά που πραγματοποιούνται, πιστώνονται οι αντίστοιχοι λογαριασμοί εσόδων. Πιστώνεται επίσης ο λογαριασμός «Υποχρεώσεις από Φόρους-Τέλη» με το ποσό του ΦΠΑ που αναλογεί στα έσοδα, επειδή τον οφείλει στο Δημόσιο για λογαριασμό του οποίου τον εισπράττει. Οι εκπτώσεις και οι επιστροφές των πωλήσεων μπορούν να τηρηθούν σε ξεχωριστούς δευτεροβάθμιους λογαριασμούς όμως μπορούν να καταχωρηθούν στη χρέωση (αφαιρετικά) του λογαριασμού που καταχωρήθηκαν οι αντίστοιχες πωλήσεις. Αν τηρηθούν ξεχωριστοί λογαριασμοί, στο τέλος της χρήσης και πριν από τη διαδικασία προσδιορισμού των αποτελεσμάτων και της σύνταξης του ισολογισμού, γίνεται μεταφορά τους στο λογαριασμό «Πωλήσεις».

1. Μεταφέρουμε τα άμεσα έξοδα και έσοδα στους αντίστοιχους λογαριασμούς εκμεταλλεύσεων
2. Συντάσσουμε το φύλλο επιμερισμού των έμμεσων εξόδων
3. Μεταφέρουμε τα έμμεσα έξοδα στους λογαριασμούς εκμεταλλεύσεων
4. Προσδιορίζουμε το αποτέλεσμα από την κάθε εκμετάλλευση

Ο λογαριασμός «Αποτελέσματα Χρήσης»

Μετά τον προσδιορισμό των αποτελεσμάτων εκμετάλλευσης προσδιορίζεται το συνολικό καθαρό αποτέλεσμα που πραγματοποίησε, η επιχείρηση στη διάρκεια της χρήσης, κέρδος ή ζημία. Το αποτέλεσμα της χρήσης προκύπτει από τη συσχέτιση στο λογαριασμό «Αποτελέσματα Χρήσης» όλων των καθαρών αποτελεσμάτων των εκμεταλλεύσεων της επιχείρησης με τα έκτακτα και ανόργανα έξοδα, τα έσοδα και έξοδα προηγούμενων χρήσεων, τα έσοδα από προβλέψεις προηγούμενων χρήσεων, τα έκτακτα κέρδη, τις έκτακτες ζημίες, τις προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους, και τις τυχόν πρόσθετες αποσβέσεις των πάγιων στοιχείων που δεν ενσωματώνονται στο λειτουργικό κόστος. Ο λογαριασμός «Αποτελέσματα Χρήσης» ανοίγει στο τέλος της χρήσης. Το υπόλοιπο του λογαριασμού «Αποτελέσματα Χρήσης», κέρδη, αν είναι πιστωτικό, ζημίες, αν είναι χρεωστικό, μεταφέρεται στο λογαριασμό «Αποτελέσματα προς διάθεση» και από εκεί, σύμφωνα με το καταστατικό και τις διατάξεις της νομοθεσίας γίνεται η διανομή τους, ή αν πρόκειται για ατομική επιχείρηση, μεταφέρεται στο λογαριασμό «Κεφάλαιο».

6. Αμιγής λέγεται ο λογαριασμός που χρεώνεται και πιστώνεται με το ίδιο μέτρο αξίας (π.χ. τιμή αγοράς) και το υπόλοιπο του δείχνει τη θέση του περιουσιακού στοιχείου που παρακολουθεί. Με τους αμιγείς λογαριασμούς παρακολουθούνται στοιχεία του ενεργητικού ή του πραγματικού παθητικού ή της καθαρής περιουσίας. Μεικτός λέγεται ο λογαριασμός που, εκτός από το περιουσιακό στοιχείο που προορίζεται να παρακολουθεί, περιέχει και το αποτέλεσμα που προέρχεται από αυτό, κέρδος ή ζημία. Αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι με διαφορετική μονάδα αξίας χρεώνεται και με διαφορετική πιστώνεται. Παρακάτω παρουσιάζουμε πρακτική εφαρμογή του θέματος, αντί για τη θεωρητική του ανάπτυξη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα το λογαριασμό «Χρεόγραφα» ως αμιγή και ως μεικτό. Σε επιχείρηση έγιναν οι ακόλουθες πράξεις: – Αγορά 1.000 μετοχών της εταιρίας «Ψ» προς 20 Ευρώ την κάθε μία με μετρητά. – Πώληση 800 μετοχών της πιο πάνω εταιρίας προς 22 Ευρώ την κάθε μία με μετρητά. Ο λογαριασμός «Χρεόγραφα», αν τηρηθεί ως αμιγής, θα χρεωθεί με 20 Ευρώ η κάθε μετοχή και θα πιστωθεί πάλι με 20. Η διαφορά θα μεταφερθεί σε λογαριασμό αποτελέσματος. Το υπόλοιπο του αμιγή λογαριασμού «Χρεόγραφα» δείχνει τη θέση των χρεογράφων που έμειναν, που είναι 20.000-16.000 = 4.000 ή 200 μετοχές προς €20 = €4.000. Στην περίπτωση του μεικτού, στο ίδιο παράδειγμα χρεώνεται ο λογαριασμός «Χρεόγραφα» με €20 η κάθε μία μετοχή, δηλαδή με την τιμή αγοράς της, αλλά πιστώνεται με την τιμή πώλησής της, που είναι €22. Όπως φαίνεται, από τα 17.600 Ευρώ τα 16.000 Ευρώ είναι το κόστος των χρεογράφων που πωλήθηκαν και τα 1.600 Ευρώ το κέρδος. Στο παράδειγμα μας αυτό έχουμε μόνο μία αγορά και μία πώληση και γνωρίζουμε τις ποσότητες. Αν όμως, είχαμε πολλές πράξεις, δηλαδή πολλές αγορές με διαφορετικές τιμές η κάθε μία και πολλές πωλήσεις πάλι με διαφορετικές τιμές η κάθε μία, τότε η τήρηση του λογαριασμού ως αμιγή γίνεται δύσκολη. Ακόμη πιο δύσκολη γίνεται, όταν ο λογαριασμός δεν τηρείται και κατά ποσότητα. Οι μεικτοί λογαριασμοί δεν παρουσιάζουν την αληθινή θέση και κίνηση του περιουσιακού στοιχείου και πρέπει να αποφεύγονται. Η τήρηση όμως των μεικτών λογαριασμών είναι αναπόφευκτη σε πολλές περιπτώσεις, όπως στα εμπορεύματα, στα χρεόγραφα, στα ξένα νομίσματα και στις απαιτήσεις και υποχρεώσεις σε συνάλλαγμα που οι τιμές τους μεταβάλλονται καθημερινά. Είναι απαραίτητο στο τέλος της χρήσης που γίνεται η απογραφή να εκκαθαρίζονται οι μεικτοί λογαριασμοί και να γίνονται αμιγείς. Με την εκκαθάρισή τους γίνεται ο διαχωρισμός των αποτελεσμάτων από τα περιουσιακά στοιχεία.

Για να γίνει εκκαθάριση πρέπει:

α) Να συνταχθεί πραγματική απογραφή και αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων που παρακολουθούνται με τους μεικτούς λογαριασμούς, και

β) Να υπολογιστεί και να βρεθεί το αποτέλεσμα που προέκυψε.

Ακολουθεί η εγγραφή της εκκαθάρισης του μεικτού λογαριασμού, δηλαδή της μεταφοράς του αποτελέσματος σε λογαριασμό αποτελέσματος. Μετά την εγγραφή αυτή ο λογαριασμός από μεικτός γίνεται αμιγής και το υπόλοιπο του συμφωνεί με την απογραφή. Παράδειγμα εκκαθάρισης μεικτών λογαριασμών: Ο λογαριασμός «Χρεόγραφα», με βάση τα δεδομένα του προηγούμενου παραδείγματος χρεώνεται με 1.000Χ20 = 20.000 και πιστώνεται με 800Χ22 = 17.600

Οι 200 μετοχές της εταιρίας «Ψ» που βρέθηκαν στο τέλος της χρήσης αποτιμήθηκαν προς 20 Ευρώ η κάθε μία, δηλαδή 200×20 = 4.000 Ευρώ.

Για να γίνει εκκαθάριση μεικτού λογαριασμού πρέπει να προσδιοριστεί το αποτέλεσμα.

Από τις συνολικές πωλήσεις των χρεογράφων (φαίνονται στην πίστωση του λογαριασμού), αφαιρούμε το κόστος πωλημένων χρεογράφων. Το κόστος πωλημένων βρίσκεται, αν από όσα είχαμε στην αρχή της χρήσης και όσα αγοράσαμε στη διάρκεια της (φαίνονται στη χρέωση του λογαριασμού), αφαιρέσουμε αυτά που δεν πωλήσαμε, δηλαδή αυτά που έμειναν και βρέθηκαν στην Απογραφή. Έτσι έχουμε:

Έσοδα από χρεόγραφα (πίστωση λογαριασμού)		17.600
Μείον Κόστος πωληθέντων:
Συνολικό κόστος χρεογράφων (χρέωση)	20.000
Μείον κόστος χρεογράφων που δεν πωλήθηκαν (απογραφή)	4.000
		-16.000
ΚΕΡΔΟΣ από πώληση χρεογράφων		1.600

7. Αντίθετος ή αρνητικός λογαριασμός είναι εκείνος ο οποίος εμφανίζει μειώσεις ενός άλλου λογαριασμού, ο οποίος καλείται κύριος λογαριασμός. Πχ οι λογαριασμοί «εκπτώσεις πωλήσεων» και «επιστροφές πωλήσεων» είναι αντίθετοι του ίδιου κύριου λογαριασμού «πωλήσεις».  Ο αντίθετος λογαριασμός χρησιμοποιείται στη θέση ενός άλλου λογαριασμού που λέγεται κύριος του. Λειτουργεί, όταν υπάρχει σκοπιμότητα να μη μειωθεί ο κύριος, δηλαδή να μείνει αμετάβλητη η αρχική αξία που εικονίζεται σ’ αυτόν. Επειδή ο αντίθετος λογαριασμός παρακολουθεί μόνο μειώσεις του κύριού του λογαριασμού, καλείται και αρνητικός λογαριασμός. Αντίθετοι ή αρνητικοί είναι οι λογαριασμοί που χρεώνονται η πιστώνονται αντίθετα από τους κύριούς τους, αντί γι’ αυτούς και για συγκεκριμένο λόγο. Οι αντίθετοι λογαριασμοί δεν είναι αυτοτελείς. Πρέπει να μελετάται ταυτόχρονα κύριος και αντίθετος λογαριασμός, προκειμένου να έχουμε ολοκληρωμένη αντίληψη για το περιουσιακό στοιχείο που παρακολουθούν. Ανήκουν στην ίδια κατηγορία (Ενεργητικό ή Παθητικό) με τους κύριούς τους, παρά το ότι τα ποσά τους είναι στην αντίθετη κατεύθυνση. Επειδή οι αντίθετοι λογαριασμοί παρακολουθούν μειώσεις του κύριού τους λογαριασμού, το ποσό τους δεν μπορεί να γίνει μεγαλύτερο από το ποσό του κύριού τους. Οι αντίθετοι λογαριασμοί κλείνουν, όταν πρόκειται να παύσει να λειτουργεί ο κύριος τους λογαριασμός, με μεταφορά σ’ αυτόν. Γράφονται στον Ισολογισμό αφαιρετικά από τον κύριό τους λογαριασμό, για να αποσαφηνίζεται η θέση του περιουσιακού στοιχείου και να μη δημιουργούνται συγχύσεις. Π.χ. Γραμμάτια Εισπρακτέα στο χαρτοφυλάκιο μείον τα προεξοφλημένα και μεταβιβασμένα.

8. Οι διάμεσοι λογαριασμοί (ομάδα 9), μέσα στο σύστημα της αυτόνομης λειτουργίας της αναλυτικής λογιστικής εκμεταλλεύσεως, αποτελούν το συνδετικό κρίκο ή τη γέφυρα από την οποία μεταφέρονται στην αναλυτική λογιστική τα δεδομένα των αρχικών αποθεμάτων, των αγορών, των εξόδων και εσόδων, καθώς και των αποτελεσμάτων των λογαριασμών της ομάδας 8, χωρίς κατά τη μεταφορά αυτή να θίγονται ή να κινούνται οι οικείοι λογαριασμοί της γενικής λογιστικής. Διάμεσοι λέγονται οι λογαριασμοί που παρεμβάλλονται μεταξύ δύο άλλων λογαριασμών, χωρίς να φέρνουν μεταβολές σ’ αυτούς. Οι διάμεσοι λογαριασμοί τελικά εξισώνονται, αφού δέχονται ίσα ποσά στη χρέωση και στην πίστωση τους.

Οι επιχειρήσεις κατά τον κλείσιμο του Ισολογισμού τους ενδέχεται να διαπιστώσουν ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να προκύψουν έξοδα ή ζημίες, χωρίς όμως να μπορούν να προσδιορίσουν με ακρίβεια το μέγεθος τους ή το χρόνο πραγματοποίησης τους ή και τα δύο. Για να μπορούν να ανταποκριθούν σ’ αυτά τα έξοδα ή τις ζημίες, όταν πραγματοποιηθούν, κρατούν ορισμένο ποσό, το οποίο καλείται πρόβλεψη.

Διακρίνονται σε:

α) Προβλέψεις για κινδύνους εκμετάλλευσης, οι οποίες προορίζονται να καλύψουν έξοδα της χρήσης που πιθανολογούνται ότι θα πραγματοποιηθούν στο μέλλον. Π.χ. οι προβλέψεις για αποζημίωση προσωπικού λόγω εξόδου από την υπηρεσία, οι προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις* κτλ.

β) Προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους, οι οποίες προορίζονται να καλύψουν πιθανές ζημίες ή έξοδα. Π.χ. οι προβλέψεις για εξαιρετικούς κινδύνους και έκτακτα έξοδα, οι προβλέψεις για έξοδα προηγούμενων χρήσεων κτλ.

Ο σχηματισμός των προβλέψεων για κινδύνους εκμετάλλευσης γίνεται με χρέωση του λογαριασμού «Προβλέψεις εκμετάλλευσης», ο οποίος είναι λογαριασμός οργανικών εξόδων και πίστωση του λογαριασμού. «Προβλέψεις» του οποίου το υπόλοιπο φανερώνει τη σχηματισμένη πρόβλεψη.

Όταν πραγματοποιηθεί το έξοδο, ο λογαριασμός «Προβλέψεις» χρεώνεται.

Στην περίπτωση που δεν πραγματοποιηθεί το έξοδο ή αν η σχηματισμένη πρόβλεψη είναι μεγαλύτερη από το ποσό που πραγματικά απαιτήθηκε, τότε η αχρησιμοποίητη πρόβλεψη ή το αχρησιμοποίητο τμήμα της μεταφέρεται στο λογαριασμό «Έσοδα από προβλέψεις προηγουμένων χρήσεων», προκειμένου να αυξήσει τα «αποτελέσματα χρήσης» τα οποία στο παρελθόν είχε μειώσει.

Ο σχηματισμός των προβλέψεων για έκτακτους κινδύνους γίνεται με χρέωση του Λογαριασμού «Προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους», ο οποίος μεταφέρεται απ’ ευθείας στο λογαριασμό «Αποτελέσματα χρήσης».

Συνεπώς μπορούμε να πούμε πως ο ενδιάμεσος λογαριασμός εξισώνεται παρεμβαλλόμενος μεταξύ των ουσιαστικών λογαριασμών, οι οποίοι εξακολουθούν να παραμένουν ανοιχτοί, ενώ με την παρεμβολή αυτή αποτρέπεται το φαινόμενο της διπλής καταχώρησης.

Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι με την παρεμβολή του διάμεσου, επιτυγχάνεται και η λήψη στατιστικών στοιχείων. Έτσι ο διάμεσος μας δίνει το ποσό των πωλήσεων μετρητοίς, ενώ το ποσό αν το αφαιρέσουμε από τις συνολικές πωλήσεις μας δίνει το ύψος των πωλήσεων επί πιστώσει.

Άλλοι διάμεσοι λογαριασμοί ενδεικτικά είναι: Επιστροφές αγορών, Εκπτώσεις αγορών, Επιστροφές πωλήσεων, Εκπτώσεις πωλήσεων, Αγορές τοις μετρητοίς, Πωλήσεις τοις μετρητοίς

9. Όπως οι μεταβατικοί λογαριασμοί ενεργητικού, έτσι και οι μεταβατικοί λογαριασμοί παθητικού εξυπηρετούν το σκοπό της αναμορφώσεως των λογαριασμών του ισολογισμού στο πραγματικό μέγεθός τους κατά την ημερομηνία λήξεως της χρήσεως. Ειδικότερα, στους μεταβατικούς λογαριασμούς παθητικού καταχωρούνται τα έσοδα της επόμενης χρήσεως που προεισπράττονται και τα πληρωτέα έξοδα της κλειόμενης χρήσεως, που πραγματοποιούνται δηλαδή μέσα στη χρήση, δεν πληρώνονται όμως μέσα σ αυτή, ούτε είναι δυνατή η πίστωσή τους σε προσωπικούς λογαριασμούς, επειδή δεν είναι απαιτητά κατά το τέλος της χρήσεως. Πχ «εκπτώσεις επι πωλήσεων χρήσεως υπο διακανονισμό». Οι μεταβατικοί λογαριασμοί δημιουργούνται κατά κανόνα στο τέλος της χρήσης και είναι λογαριασμοί του Ισολογισμού. Η ανάγκη δημιουργίας προκύπτει κατά την τακτοποίηση των λογαριασμών Εσόδων και Εξόδων, οι οποίοι πρέπει να περιλαμβάνουν όλα τα δουλευμένα έσοδα και έξοδα της χρήσης και μόνο αυτά. Για παράδειγμα, αν σε μία επιχείρηση στο τέλος της χρήσης διαπιστωθεί ότι ο λογαριασμός «Ενοίκια» δεν περιλαμβάνει το ενοίκιο του Δεκεμβρίου το οποίο οφείλεται, θα πρέπει να καταχωρηθεί το ποσό του ενοικίου στον αντίστοιχο λογαριασμό εξόδου και συγχρόνως να εμφανιστεί σε μεταβατικό λογαριασμό η υποχρέωση για την πληρωμή του. Ο μεταβατικός λογαριασμός θα εμφανιστεί στον Ισολογισμό, στην προκειμένη περίπτωση στη στήλη του Παθητικού ως υποχρέωση, και θα κλείσει στη νέα χρήση, όταν γίνει η πληρωμή του ενοικίου. Οι μεταβατικοί λογαριασμοί διακρίνονται σε μεταβατικούς λογαριασμούς Ενεργητικού και σε μεταβατικούς λογαριασμούς Παθητικού.

Στους μεταβατικούς λογαριασμούς του Ενεργητικού καταχωρούνται:

α) Τα έξοδα που πληρώθηκαν μέσα στη χρήση αλλά αφορούν την επόμενη ή τις επόμενες χρήσεις.

β) Τα έσοδα που ανήκουν στη χρήση που κλείνει αλλά δεν έχουν εισπραχθεί μέσα σ’ αυτή.

Στους μεταβατικούς λογαριασμούς του Παθητικού καταχωρούνται:

α) Τα έσοδα που εισπράχθηκαν μέσα στη χρήση αλλά αφορούν την επόμενη ή τις επόμενες χρήσεις.

β) Τα έξοδα που ανήκουν στη χρήση που κλείνει αλλά δεν έχουν πληρωθεί μέσα σ’ αυτή.

Ερώτηση: Μπορείς να σκεφτείς λογιστικά γεγονότα που θα πρέπει να αξιοποιήσουμε τους μεταβατικούς λογαριασμούς; Ποια θα είναι η συνέχεια τους;

10. Τάξεως: Οι λογαριασμοί τάξεως με τους οποίους παρέχονται σημαντικές πληροφορίες και χρήσιμα στατιστικά στοιχεία περιλαμβάνονται στην ομάδα 10 του ΕΓΛΣ. Οι λογαριασμοί τάξεως είναι λογαριασμοί ειδικής κατηγορίας, στους οποίους απεικονίζονται και παρακολουθούνται χρήσιμες πληροφορίες καθώς και γεγονότα που δημιουργούν νομικές δεσμεύσεις, χωρίς να επιφέρουν άμεση ποσοτική μεταβολή στα περιουσιακά στοιχεία της οικονομικής μονάδας, η οποία όμως (ποσοτική μεταβολή) είναι δυνατό να επέλθει στο μέλλον. Οι λογαριασμοί τάξεως λειτουργούν πάντοτε αμοιβαία, κατά ζεύγη λογαριασμών, σε αυτόνομο λογιστικό κύκλωμα της ομάδας 10, χωρίς να υπάρχει δυνατότητα συλλειτουργίας τους με τους λογαριασμούς ουσίας της γενικής λογιστικής (λογ. ομάδων 1-8) και της αναλυτικής λογιστικής εκμεταλλεύσεως (λογ. ομάδας 9).

Με τους λογαριασμούς τάξεως παρακολουθούνται ιδίως:

• Αλλότρια περιουσιακά στοιχεία.
• Εγγυήσεις που λαμβάνονται από την οικονομική μονάδα για εξασφάλιση απαιτήσεών της.
• Εγγυήσεις που παραχωρούνται από την οικονομική μονάδα για εξασφάλιση υποχρεώσεών της.
• Αμφοτεροβαρείς και άλλης φύσεως συμβάσεις, κατά το ανεκτέλεστο μέρος τους.
• Διάφορες πληροφορίες και στατιστικά στοιχεία

Οι λογαριασμοί τάξης λειτουργούν σε αυτόνομο λογιστικό Κύκλωμα και έχουν ως εξής:

Από την ανάπτυξη των λογαριασμών τάξης συμπεραίνουμε, ότι αυτοί λειτουργούν κατά ζεύγη, δηλαδή, όταν χρεώνεται ο ένας λογαριασμός του ζεύγους, πιστώνεται ο άλλος και αντίθετα. Η λειτουργία κατά ζεύγη γίνεται όχι μόνο σε επίπεδο πρωτοβάθμιων λογαριασμών αλλά σε όλα τα επίπεδα. Επειδή λοιπόν λειτουργούν κατά ζεύγη, έχουν υπόλοιπα ίσα και αντίθετα. Οι λογαριασμοί τάξης είναι αμιγείς λογαριασμοί, δηλαδή χρεώνονται και πιστώνονται πάντα με την ίδια μονάδα αξίας. Όμως δεν είναι πάντοτε δυνατό να τηρούνται σε πραγματικές αξίες. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις μπορούν να λειτουργούν με λογιστικά ισότιμα, δηλαδή συμβολικές αξίες που δείχνουν κατά κύριο λόγο την ύπαρξη και μόνο των περιουσιακών στοιχείων που απεικονίζονται με την εγγραφή τάξης π.χ. όταν φυλάσσονται στις αποθήκες της επιχείρησης «Χ» κιβώτια σφραγισμένα αγνώστου περιεχομένου ή περιεχομένου το οποίο είναι δύσκολο ν’ αποτιμηθεί ή δεν ενδιαφέρει η αποτίμηση τόσο, όσο η ποσότητα που φυλάσσεται, τότε χρησιμοποιούμε λογιστικό ισότιμο για την αποτίμησή του, που μπορεί να ανέρχεται σε ένα Ευρώ για κάθε κιβώτιο. Οι λογαριασμοί τάξης εμφανίζονται ιδιαιτέρως στον ισολογισμό, κάτω από τα συνολικά αθροίσματα του Ενεργητικού και του Παθητικού.

Ερώτηση: Οι λογαριασμοί τάξης κατά πόσο μεταβάλλουν την περιουσιακή κατάσταση της επιχείρησής μας στον Ισολογισμό;

---

Ερώτηση: Ο ΦΠΑ είναι έσοδο ή έξοδο ή κάτι άλλο για την επιχείρηση;

Απάντηση

Λογαριασμοί Καθαρής Θέσης

Οι λογαριασμοί Καθαρής θέσης, ανάλογα με την νομική μορφή της επιχείρησης και την πηγή προελεύσεως τους διακρίνονται σε κατηγορίες. Εάν έχουμε Ατομική επιχείρηση τότε έχουμε ένα λογαριασμό: «Ίδιο Κεφάλαιο» = οι υποχρεώσεις της επιχείρησης προς τον φορέα της. Εάν έχουμε εταιρεία τότε έχουμε δύο ή περισσότερους λογαριασμούς: «Μετοχικό Κεφάλαιο» = οι υποχρεώσεις της επιχείρησης προς τους μετόχους από τις εισφορές τους. «Τακτικό αποθεματικό» = Κέρδη της εταιρείας που δεν έχουν διανεμηθεί (υποχρεωτικός λογαριασμός στην περίπτωση υπάρξεως κερδών). «Έκτακτο αποθεματικό» = Κέρδη της εταιρείας που δεν έχουν διανεμηθεί (προαιρετικός λογαριασμός).

Σχέση Ισολογισμού και Λογαριασμών

Ο ισολογισμός δίνει μια συνολική εικόνα της περιουσιακής κατάστασης της επιχείρησης σε κάποια συγκεκριμένη χρονική, ενώ ο λογαριασμός αναφέρεται σε ένα περιουσιακό στοιχείο. Για να παρακολουθήσουμε τη θέση και την κίνηση κάθε περιουσιακού στοιχείου θα πρέπει να ανοίξουμε (δημιουργήσουμε) τους λογαριασμούς σύμφωνα με τα πιο πάνω:

• Οι λογαριασμοί του Ε χρεώνονται με τα ποσά που έχουν τα περιουσιακά τους στοιχεία στον Ισολογισμό.
• Οι λογαριασμοί του ΠΠ πιστώνονται με τα ποσά που έχουν τα περιουσιακά τους στοιχεία στον Ισολογισμό
• Οι λογαριασμοί της ΚΠ πιστώνονται. Αν όμως ο ισολογισμός είναι αρνητικός (Ε< Π.Π) ,τότε χρεώνονται.

ΜΑΘΗΜΑ 4

Λέξεις κλειδιά: Διπλογραφική μέθοδος, Ημερολόγιο, ενημέρωση λογιστικών βιβλίων, καθολικά, ισοζύγιο

Βασικές αρχές της διπλογραφικής μεθόδου

Διπλογραφική μέθοδος είναι η καταγραφή των μεταβολών που προέρχονται από ένα λογιστικό γεγονός, όπου κινούνται δύο τουλάχιστον λογαριασμοί από τους οποίους ένας ή περισσότεροι χρεώνονται και ένας ή περισσότεροι πιστώνονται και το άθροισμα των ποσών των χρεώσεων είναι πάντα ίσο με το άθροισμα των ποσών των πιστώσεων. 

Λογιστικά Βιβλία

Τα κύρια βιβλία που απαιτούνται, όταν μια επιχείρηση τηρεί διπλογραφικό σύστημα είναι:

1. Το βιβλίο απογραφών και ισολογισμών, στο οποίο καταχωρούνται κατά τη σύνταξη τους οι απογραφές και οι ισολογισμοί.
2. Το Ημερολόγιο, στο οποίο καταγράφονται όλα τα λογιστικά γεγονότα με χρονολογική σειρά.
3. Το Γενικό Καθολικό, στο οποίο τηρούνται οι πρωτοβάθμιοι λογαριασμοί.
4. Τα Αναλυτικά Καθολικά, στα οποία τηρούνται οι αναλυτικοί λογαριασμοί κάθε λογαριασμού ανώτερου βαθμού.

Άλλα βιβλία είναι το βιβλίο αποθήκης, το βιβλίο Μητρώο Γραμματίων εισπρακτέων καθώς και το βιβλίο Μητρώο Γραμματίων πληρωτέων. Αν η επιχείρηση δεν τηρεί βιβλία τρίτης κατηγορίας, τότε μπορεί να τηρεί βιβλίο Αγορών ή βιβλίο Εσόδων – Εξόδων. Τα βιβλία που τηρεί μια επιχείρηση ορίζονται από τον ΚΦΑΣ ανάλογα κυρίως με το ύψος των ακαθάριστων εσόδων. Από τον ΚΦΑΣ ορίζονται επίσης τα βιβλία, που πρέπει να θεωρηθούν, πριν χρησιμοποιηθούν, από τον προϊστάμενο της Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας (Δ.Ο.Υ.), κατά κανόνα της περιοχής που εδρεύει η επιχείρηση.

Βιβλίο απογραφών και ισολογισμών

Συγκεντρώνει τους ισολογισμούς όλων των ετών

Καθολικά

Καθολικό ονομάζεται το βιβλίο εκείνο στο οποίο καταχωρούνται οι λογαριασμοί που μεταφέρονται από το ημερολόγιο της επιχειρήσεως. Στο καθολικό κάθε λογαριασμός είναι καταχωρημένος σε ιδιαίτερη σελίδα. Στο ημερολόγιο οι εγγραφές καταχωρούνται η μία μετά την άλλη.

1. ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ: είναι εκείνο στο οποίο παρακολουθείται η κίνηση των πρωτοβάθμιων λογαριασμών
2. ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ: είναι εκείνο στο οποίο παρακολουθείται  η κίνηση καθενός από τους αναλυτικούς λογαριασμούς οι οποίοι ονομάζονται και δευτεροβάθμιοι.

Πχ. Στο γενικό καθολικό παρακολουθείται ο λογαριασμός «Πελάτες» ενώ στο «αναλυτικό καθολικό Πελατών» παρακολουθείται η κίνηση καθενός πελάτη ξεχωριστά (Πελάτης Γεωργίου, Πελάτης Αλεξίου κτλ) 

Ημερολόγιο

Τα λογιστικά γεγονότα, πριν την καταχώρησή τους στους λογαριασμούς, καταγράφονται σε ένα ειδικό βιβλίο, το Ημερολόγιο. Το ημερολόγιο είναι ένα λογιστικό βιβλίο στο οποίο καταχωρούνται, κατά χρονολογική σειρά σύμφωνα με τη διπλογραφική μέθοδο, όλα τα λογιστικά γεγονότα που συμβαίνουν στην επιχείρηση. Η καταχώρηση κάθε λογιστικού γεγονότος στο ημερολόγιο λέγεται ημερολογιακή εγγραφή ή ημερολογιακό άρθρο και στηρίζεται πάντα σε δικαιολογητικό ή αποδεικτικό έγγραφο όπως τιμολόγιο, δελτίο αποστολής, απόδειξη πληρωμής, συμφωνητικό, φορτωτική κτλ.

Απαραίτητα στοιχεία κάθε ημερολογιακού άρθρου είναι:
α) Ο αύξοντας αριθμός του
β) Η ημερομηνία καταχώρησης του άρθρου
γ) Οι τίτλοι των λογαριασμών που χρεώνονται και πιστώνονται με τα ποσά τους. 
δ) Η αιτιολογία της εγγραφής του άρθρου, που είναι ένα σύντομο ιστορικό του λογιστικού γεγονότος με αναφορά και του σχετικού δικαιολογητικού.

Το ημερολογιακό άρθρο, όταν περιλαμβάνει δύο λογαριασμούς, λέγεται απλό, ενώ, όταν περιλαμβάνει περισσότερους λέγεται σύνθετο.

Το πρώτο άρθρο που καταχωρείται στο ημερολόγιο είναι ο αρχικός ισολογισμός (για το άνοιγμα των βιβλίων) και το τελευταίο ο τελικός ισολογισμός (αντίθετα για το τεχνητό κλείσιμο των βιβλίων).

Μετά την καταχώρηση των λογιστικών γεγονότων στο ημερολόγιο, γίνεται η μεταφορά των μεταβολών στους αντίστοιχους λογαριασμούς. Η τήρηση του βιβλίου του Ημερολογίου είναι υποχρεωτική από τη νομοθεσία.

Περιγραφή και τρόπος τήρησης

Γνωρίζουμε, σύμφωνα με τη διπλογραφική μέθοδο, ότι τα ποσά των μεταβολών που προκύπτουν από ένα λογιστικό γεγονός θα έχουν ίσο άθροισμα χρεώσεων και πιστώσεων. Κατά συνέπεια, στο ημερολόγιο στο οποίο καταχωρούνται τα λογιστικά γεγονότα, οι στήλες της χρέωσης και της πίστωσης θα έχουν ίσα αθροίσματα. Για να ελέγχεται αυτή η βασική ισότητα στο ημερολόγιο θα πρέπει τα αθροίσματα της χρέωσης και της πίστωσης να μεταφέρονται από σελίδα σε σελίδα.

Η μεταφορά γίνεται με την εξής διαδικασία:
α) Στο τέλος της κάθε σελίδας αθροίζονται τα ποσά και γράφονται στην τελευταία γραμμή, με την ένδειξη «Σε μεταφορά».
β) Στην πρώτη γραμμή της επόμενης σελίδας και στις αντίστοιχες στήλες γράφονται τα μεταφερόμενα αθροίσματα, με την ένδειξη «Από μεταφορά».

Στην περίπτωση που ένα ημερολογιακό άρθρο άρχισε να καταχωρείται σε μια σελίδα αλλά δεν μπορεί να ολοκληρωθεί η καταχώρησή του, γιατί οι γραμμές της σελίδας δε φτάνουν για όλους τους λογαριασμούς ή την αιτιολογία, θα συνεχιστεί στην επόμενη σελίδα, κάτω από την ένδειξη «Από μεταφορά».

Άσκηση προς επίλυση

Να καταχωρήσετε τις παρακάτω πράξεις στο Ημερολόγιο:

1. Αγορά μηχανημάτων με μετρητά 150.
2. Αγορά επίπλων με επιταγή 450.
3. Αγορά αυτοκινήτου με πίστωση 500.
4. Αγορά εμπορευμάτων με αποδοχή συν/κής 300.
5. Πώληση εμπορευμάτων με μετρητά 200.
6. Πώληση προϊόντων με επιταγή 100.
7. Πώληση καυσίμων με πίστωση 250.
8. Πώληση τροφίμων με έκδοση συν/κής 350.
9. Εξοφλείται η συναλλαγματική της πράξης 4.
10. Πληρώνονται οι πιστωτές μας.
11. Εισπράττεται η συναλλαγματική της πράξης 8.
12. Μας εξοφλούν οι χρεώστες μας.
13. Κατατίθεται η επιταγή της πράξης 6 στην τράπεζα σε λογαριασμό όψεως.

Άσκηση προς επίλυση

Να καταχωρηθούν οι πιο κάτω πράξεις στο Ημερολόγιο (σε €):

1. Πωλούνται με πίστωση εμπορεύματα αξίας 100 αντί 180.
2. Καταστρέφονται ανασφάλιστα εμπορεύματα 200.
3. Αγοράζονται γραφικά (= γενικά έξοδα) 15.
4. Επιστρέφουμε εμπορεύματα που αγοράσαμε 120.
5. Παραχωρούμε έκπτωση σε πελάτες μας 150.
6. Αποσύρονται από τη τράπεζα 250.
7. Πουλάμε με μετρητά ομολογίες (= χρεόγραφα) της ΔΕΗ 100, αφού αποκόπτονται τοκομερίδια που είχαν λήξη 10.
8. Μας επιστρέφουν εμπορεύματα που πουλήσαμε 80.
9. Προμηθευτής μας, μας παραχωρεί έκπτωση 40.
10. Εισπράττονται τα τοκομερίδια της 7^ης πράξης.
11. Εισφέρεται ακίνητο αξίας 5.000, υποθηκευμένο στην ΑΤΕ για ασφάλεια δανείου 1.000.
12. Λαϊκό λαχείο αξίας 5, που εφέρετο σαν μετρητά, κερδίζει 120.

Άσκηση με λύση

Σας δίνονται τα υπόλοιπα των λογαριασμών της εμπορικής επιχείρησης ‘Α.Β. Α.Ε’ την 30/11/20Χ6

		Χ	Π	ΙΣΟΛ ή ΚΑΧ
Οικόπεδα	10.000	10.000		ΙΣΟΛ
Πιστωτές Διάφοροι	1.000		1.000	ΙΣΟΛ
Προμηθευτές	3.000		3.000	ΙΣΟΛ
Μακροπρόθεσμα Δάνεια πληρωτέα	7.000		7.000	ΙΣΟΛ
Βραχυπρόθεσμα Δάνεια πληρωτέα	3.000		3.000	ΙΣΟΛ
Μετοχικό Κεφάλαιο	65.000		65.000	ΙΣΟΛ
Πωλήσεις (Έσοδα από πωλήσεις)	40.000		40.000
Εμπορεύματα	33.000	33.000		ΙΣΟΛ
Κτίρια	60.000	60.000		ΙΣΟΛ
Προεισπραχθέντα Έσοδα	5.000		5.000	ΙΣΟΛ
Προκαταβολές σε προμηθευτές	2.000	2.000		ΙΣΟΛ
Αμοιβές προσωπικού	8.000	8.000
Αποθεματικά	7.000		7.000	ΙΣΟΛ
Ταμείο	31.000	31.000		ΙΣΟΛ
Κέρδη από πώληση παγίων	2.000		2.000
Φόροι πληρωτέοι	1.000		1.000	ΙΣΟΛ
Πελάτες	10.000	10.000		ΙΣΟΛ
Γραμμάτια πληρωτέα	4.000		4.000	ΙΣΟΛ
Έκτακτες ζημίες	1.000	1.000
Προπληρωθέντα Ενοίκια	2.000	2.000		ΙΣΟΛ
Προκαταβολές από πελάτες	5.000		5.000	ΙΣΟΛ
Κρατήσεις και εισφορές πληρωτέες	13.000		13.000	ΙΣΟΛ
Πιστωτικοί τόκοι	1.000		1.000
ΣΥΝΟΛΟ		157.000	157.000

Ζητείται

1. Να συμπληρώσετε το Ισοζύγιο αναγράφοντας ποιοι λογαριασμοί έχουν Χρεωστικό ή Πιστωτικό Υπόλοιπο και αν αποτελούν λογαριασμούς του Ισολογισμού ή λογαριασμούς εσόδων – εξόδων.

• Να καταχωρήσετε τα παρακάτω λογιστικά γεγονότα
  • 2/12: Αγορά Εμπορευμάτων αξίας 10.000€, εκ των οποίων με μετρητά 5.000€, με συμψηφισμό των προκαταβολών και τα υπόλοιπα με πίστωση.
  • 8/12: Είσπραξη απαιτήσεων (σε μετρητά) από πελάτες ύψους 3.000€.
  • 10/12: Πώληση Εμπορευμάτων αντί 10.000€, εκ των οποίων με μετρητά 2.000€, με έκδοση γραμματίων 1.000€, με συμψηφισμό των προκαταβολών και τα υπόλοιπα με πίστωση.
  • 14/12: Η εταιρεία κατέβαλλε σε μετρητά 2.000€ για εξόφληση γραμματίων.
  • 15/12: Η εταιρεία κατέβαλλε σε μετρητά την τελευταία τοκοχρεολυτική δόση του βραχυπρόθεσμου δανείου ύψους 3.500€.

• 27/12: Η εταιρεία εισέπραξε σε μετρητά 1.000€ από διάφορα έσοδα και έλαβε λογαριασμό τηλεφώνου από Ο.Τ.Ε. ύψους 2.000€.
  • 29/12: Η εταιρεία πλήρωσε τον Ο.Τ.Ε. με μετρητά
  • 31/12: Η εταιρεία κατέβαλλε για αμοιβές εργαζομένων 10.000€ (καθαρό ποσό) ενώ οι εργοδοτικές εισφορές ύψους 3.000 και οι κρατήσεις εργαζομένων ύψους 2.000€ οφείλονταν στα ασφαλιστικά ταμεία.

Λύση

Άσκηση με λύση

Σας δίνονται τα υπόλοιπα των λογαριασμών της εμπορικής επιχείρησης ‘Α.Β. Α.Ε’ την 31/12/20Χ6

Κτίρια	30.000		Μετοχικό Κεφάλαιο	60.000
Έπιπλα και Σκεύη	5.000		Γραμμάτια Πληρωτέα	10.000
Εμπορεύματα	10.000		Προμηθευτές	5.000
Γραφική ύλη	200		Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις	3.000
Πελάτες	5.000		Υποχρεώσεις σε ασφαλιστικούς οργανισμούς	1.000
Γραμμάτια Εισπρακτέα	5.000		Προεισπραχθέντα ενοίκια	1.000
Προπληρωθέντα Ασφάλιστρα	2.800
Ταμείο	22.000

Ζητείται

Να καταχωρήσετε τα παρακάτω λογιστικά γεγονότα

• 1/4: Αγορά αυτοκινήτου αξίας 1000€ με υπογραφή επιταγής. Η επιταγή θα αποπληρωθεί την 1/4/2008.
• 1/5: Αγορά μηχανημάτων αξίας 200€ τοις μετρητοίς. Η εταιρεία κατέβαλε σε μετρητά και 50€ για έξοδα μεταφοράς και συναρμολόγησης.
• 1/6: Η εταιρεία προπλήρωσε σε μετρητά ασφάλιστρα για 1 έτος ύψους 1.200 €.
• 1/7: Αγορά Εμπορευμάτων αξίας 6.000€ αντί 5.000€, εκ των οποίων με μετρητά 3.000€, 1000€ με πίστωση και τα υπόλοιπα με γραμμάτια..
• 5/7: Αγορά γραφικής ύλης 200€ με μετρητά.
• 20/7: Είσπραξη απαιτήσεων (σε μετρητά) από πελάτες ύψους 500€.
• 1/9: Πώληση Εμπορευμάτων αντί 15.000€, εκ των οποίων με μετρητά 12.000€, με έκδοση γραμματίων (διάρκειας ενός έτους) ύψους 1.000€ στα οποία δεν είχαν προστεθεί τόκοι και τα υπόλοιπα με πίστωση.
• 1/10: Εμπορεύματα αξίας 1.000 καταστράφηκαν από πυρκαγιά
• 1/11: Η εταιρεία έλαβε βραχυπρόθεσμο (ενός έτους) δάνειο 2.000€ με ετήσιο επιτόκιο 12% και το αντληθέν χρηματικό ποσό κατατέθηκε σε λογαριασμούς όψεως της εταιρείας.
• 10/11: Η εταιρεία κατέβαλλε τοις μετρητοίς 1.000€ για εξόφληση γραμματίων.
• 1/12: Η εταιρεία εισέπραξε τοις μετρητοίς 2.000€ από διάφορα έσοδα και κατέβαλλε τοις μετρητοίς για γενικά έξοδα 500€, για επισκευές αυτοκινήτων  300€ και αποπλήρωσε τις οφειλές σε ασφαλιστικούς οργανισμούς.
• 31/12: Η εταιρεία κατέβαλλε (σε μετρητά) για αμοιβές εργαζομένων 8.000€ ενώ οι εργοδοτικές εισφορές ύψους 2.000 και οι κρατήσεις εργαζομένων ύψους 1.000€ οφείλονταν στα ασφαλιστικά ταμεία.

Λύση

Άσκηση με λύση

Σας δίνονται τα υπόλοιπα των λογαριασμών της εμπορικής επιχείρησης ‘Α.Β. Α.Ε’ την 31/12/20Χ7

Κτίρια	60.000		Μετοχικό Κεφάλαιο	100.000
Αυτοκίνητα	40.000		Μακροπρόθεσμο Δάνειο	50.000
Εμπορεύματα	35.000		Γραμμάτια Πληρωτέα	5.000
Ενεχυριασμένα Εμπορεύματα	15.000		Προμηθευτές	25.000
Πελάτες	20.000		Προκαταβολές από πελάτες	10.000
Γραμμάτια Εισπρακτέα	10.000		Κρατήσεις και εισφορές πληρωτέες	8.000
Προκαταβολές από προμηθευτές	10.000		Προεισπραχθέντα ενοίκια	1.000
Καταθέσεις όψεως	5.000		Βραχυπρόθεσμο δάνειο με ενέχυρο εμπορεύματα	9.000
Ταμείο	15.000		Μερίσματα πληρωτέα	2.000

Ζητείται

Να καταχωρήσετε τα παρακάτω λογιστικά γεγονότα

1. Αγορά Εμπορευμάτων αξίας €30.000 αντί €28.000, με συμψηφισμό των προκαταβολών, με μετρητά €2.000, και το υπόλοιπο με γραμμάτια στα οποία δεν είχε ενσωματωθεί τόκος.
2. Η εταιρεία προεξόφλησε στην τράπεζα γραμμάτια εισπρακτέα ονομαστικής αξίας €7.000 αντί €6.500 που κατατέθηκε σε λογαριασμό όψεως που η επιχείρηση τηρεί στην τράπεζα.

• Πώληση Εμπορευμάτων αντί €40.000, εκ των οποίων με μετρητά €20.000, με έκδοση γραμματίων €5.000, με συμψηφισμό των προκαταβολών και τα υπόλοιπα με πίστωση.
• Η εταιρεία αποπλήρωσε το βραχυπρόθεσμο δάνειο με μετρητά, κατέβαλλε σε μετρητά €500 για τόκους και έλαβε πίσω τα ενεχυριασμένα εμπορεύματα. Επίσης έλαβε ειδοποίηση ότι ο οφειλέτης των γραμματίων εξόφλησε το γραμμάτιο.
• Έγινε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου με εισφορά μετρητών ποσού €30.000 και αυτοκινήτων ύψους €20.000.
• Αγορά μηχανημάτων αξίας €2.000 με έκδοση μεταχρονολογημένης επιταγής. Η εταιρεία κατέβαλε €200 σε μετρητά για έξοδα μεταφοράς και συναρμολόγησης.
• Η εταιρεία εξόφλησε τις οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία με έκδοση επιταγής ημέρας.
• Η εταιρεία εισέπραξε €5.000 από διάφορα λειτουργικά έσοδα και κατέβαλλε για γενικά έξοδα €2.000, για επισκευές αυτοκινήτων €1.000 και για προπληρωμή ασφαλίστρων €500.
• Εμπορεύματα της εταιρείας αξίας €2.000 καταστράφηκαν ολοσχερώς. Η ασφαλιστική εταιρεία αναγνώρισε το 60% της ζημιάς το οποίο θα αποπληρώσει την επόμενη χρονιά
• Οι μικτές αμοιβές των εργαζομένων ανέρχονταν στο ποσό των €8.000. Οι εργοδοτικές εισφορές ύψους €2.000 και οι κρατήσεις εργαζομένων ύψους €1.000 οφείλονταν στα ασφαλιστικά ταμεία ενώ οι καθαρές αμοιβές αποδόθηκαν με μετρητά στους εργαζόμενους.

Λύση

Άσκηση προς επίλυση

Δίνονται τα εξής λογιστικά γεγονότα και ζητείται να γίνει η καταχώρησή τους στους σχετικούς λογαριασμούς.

1. Ο Αλεξίου εισφέρει 30.000€ μετρητά για ίδρυση μιας ατομικής επ/σης.
2. Αγοράζονται δύο Η/Υ για το λογιστήριο έναντι 600€ επι πιστώσει
3. Καταβάλλονται στον δικηγόρο Χασοδίκη 300€ για υπηρεσίες που προσέφερε.
4. Καταθέτονται στον λογαριασμό όψεως στην Πειραιώς 5.800€.
5. Αγοράζονται εμπορεύματα αξίας 4.000€, το 1/2 επι πιστώσει και το 1/2 με επιταγή λήξης 90 ημερών.
6. Καταβάλλονται 750€ για το ενοίκιο του μηνός Νοεμβρίου της επιχείρησης.
7. Ο πελάτης Αντωνίου καταβάλλει στην επιχ/ση 370€ ως προκαταβολή για παραγγελία που έχει κάνει στην επιχείρηση.
8. Εισπράττονται από ενοίκια αποθήκης Β 250€.
9. Αγοράζονται εμπορεύματα αξίας 3.300€, το 1/3 με μετρητά, το 1/3 με επιταγή λήξης 30 ημερών και το 1/3 με πίστωση.
10. Εξοφλούνται οι παραπάνω πληρωτέες επιταγές των 90 και 30 ημερών.

Ο πελάτης Δημητρίου αγοράζει εμπορεύματα αξίας 1.300€ καταβάλλοντάς μας μετρητά στον λογ/σμό όψεως της Εθνικής Τράπεζας Ελλάδος (ΕΤΕ).

Άσκηση προς επίλυση

88 εγγραφές

 Ισοζύγιο Λογαριασμών Γενικού Καθολικού

Για να υπάρχει έλεγχος στις μεταφορές από το ημερολόγιο στους λογαριασμούς του Γενικού Καθολικού χρειάζεται να υπολογιστούν τα αθροίσματα όλων των λογαριασμών του Γενικού Καθολικού. Για αυτό το λόγο συντάσσουμε έναν ειδικό πίνακα ο οποίος ονομάζεται Ισοζύγιο των λογαριασμών του Γενικού Καθολικού.

Ισοζύγιο ονομάζεται η περιληπτική κατάσταση των λογαριασμών του καθολικού που περιλαμβάνει πέντε τουλάχιστον στήλες, δηλαδή: τίτλοι λογαριασμών, ποσών χρεώσεων, ποσών πιστώσεων,  χρεωστικών υπολοίπων, πιστωτικών υπολοίπων.

Μορφή του ισοζυγίου

Λογαριασμός	Χρέωση	Πίστωση	ΧΥ	ΠΥ
Ταμείο	€1.000	€200	€800
Προμηθευτές	€35.000	€39.000		€4.000
Σύνολο	€36.000	€39.200	€800	€4.000

Μπορεί ο λογαριασμός Ταμείο να εμφανίζεις ΠΥ; Τι σημαίνει αυτό; Τι κάνουμε στη συνέχεια;
Μπορεί ο λογαριασμός Πελάτες να εμφανίζει ΠΥ; Τι σημαίνει αυτό; Τι κάνουμε στη συνέχεια;
Μπορεί ο λογαριασμός Προμηθευτές να εμφανίζει ΧΥ; Τι σημαίνει αυτό; Τι κάνουμε στη συνέχεια;

Διάκριση Ισοζυγίων

Γενικά είναι αυτά που περιλαμβάνουν το σύνολο των ποσών χρεώσεως και πιστώσεως λογαριασμών από την έναρξη της χρήσης μέχρι την μέρα συντάξεώς του. Μερικά είναι αυτά που περιλαμβάνουν τα ποσά χρεώσεως και πιστώσεως λογαριασμών ορισμένης χρονικής περιόδου. Μπορούμε να τα διακρίνουμε επίσης σε έκτακτα, προσωρινά και οριστικά ανάλογα με τον χρόνο συντάξεως τους.

Δίνονται οι παρακάτω λογαριασμοί και στη συνέχεια συντάσσεται σύμφωνα με αυτούς το προσωρινό ισοζύγιο της επιχείρησης «Α» στις 30/11/ΧΧ 

Επιχείρηση «Α»

Προσωρινό ισοζύγιο 30/11/Χ9

Λογαριασμός	Χρέωση	Πίστωση	ΧΥ	ΠΥ
Ταμείο	3000	2000	1000
Προμηθευτές	2000	3000		1000
Γραμμάτια Εισπρακτέα	1500	500	1000
Εμπορεύματα	3000	1000	2000
Πελάτες	3000		3000
Δάνειο	4000	10000		6000
Σύνολο	€12500	€6500	€7000	€7000

Αν θέλεις, δες άλλο ένα παράδειγμα

Άσκηση με 40 εγγραφές – Λογιστική 1 – Επαναληπτικό from Alexandros Tsikolatas

ΜΑΘΗΜΑ 5

Ισολογισμός Τέλους Χρήσης

Στο τέλος κάθε διαχειριστικής χρήσης συντάσσεται ισολογισμός, που για το λόγο αυτό καλείται Ισολογισμός τέλους χρήσης. Ακόμη, στο τέλος κάθε χρήσης προσδιορίζονται τα αποτελέσματα εκμετάλλευσης και τα αποτελέσματα χρήσης που προέκυψαν στη διάρκεια της χρήσης. Για να προσδιορισθούν τα αποτελέσματα μιας διαχειριστικής χρήσης, θα πρέπει να συσχετισθούν όλα τα έσοδα και έξοδα που αφορούν τη χρήση αυτή και μόνο αυτά, δηλαδή όλα τα δουλευμένα έσοδα και έξοδα της χρήσης. Κατά συνέπεια, προκειμένου να προσδιορισθούν με ακρίβεια τα αποτελέσματα μίας χρήσης, θα πρέπει να γίνει χρονική τακτοποίηση των εσόδων και των εξόδων, δηλαδή να διαχωρισθούν τα έσοδα και έξοδα που αφορούν άλλη ή άλλες χρήσεις και να προσδιορισθούν με ακρίβεια τα έσοδα και έξοδα, που, παρά το ότι αφορούν τη συγκεκριμένη χρήση, δεν έχουν καταχωρηθεί στα βιβλία. Έτσι το αποτέλεσμα μιας χρήσης δεν επηρεάζεται από τα έσοδα και τα έξοδα άλλων χρήσεων, δηλαδή κάθε χρήση έχει αυτοτέλεια ως προς τα έσοδα και τα έξοδα.

Προσαρμογή των λογαριασμών στην απογραφή

Οι λογαριασμοί ανοίγουν στην αρχή της χρήσης, από τα δεδομένα της απογραφής. Στη διάρκεια της χρήσης οι λογαριασμοί παρακολουθούν τις μεταβολές των περιουσιακών στοιχείων. Κατά συνέπεια, θα έπρεπε στο τέλος της χρήσης με βάση τα δεδομένα των λογαριασμών, δηλαδή από τα υπόλοιπά τους, να μπορούμε να προσδιορίσουμε τα αποτελέσματα της χρήσης και να συντάξουμε τον τελικό Ισολογισμό. Όμως τα αποτελέσματα που θα προσδιοριστούν, καθώς και ο ισολογισμός που θα συνταχθεί σύμφωνα με τα παραπάνω, ενδέχεται να μην ανταποκρίνονται στην πραγματική οικονομική κατάσταση της επιχείρησης, για τους εξής λόγους:

α) Κατά τη διάρκεια της χρήσης συμβαίνουν γεγονότα που επιφέρουν μεταβολές σε περιουσιακά στοιχεία αλλά διαφεύγουν από την παρακολούθηση του λογιστηρίου, είτε γιατί είναι πολύ δύσκολο να προσδιορισθούν, όπως π.χ. οι φύρες των εμπορευμάτων από εξάτμιση ή απώλεια υγρασίας, είτε γιατί είναι τεχνικά αδύνατο, όπως π.χ. οι φθορές των πάγιων στοιχείων από τη χρησιμοποίησή τους.

β) Στα έξοδα και στα έσοδα της χρήσης είναι πιθανό να περιέχονται έξοδα και έσοδα που δεν αφορούν στη χρήση αυτή. Επίσης είναι πιθανό να μην περιέχονται στους λογαριασμούς των εξόδων και των εσόδων, αν και αφορούν τη χρήση αυτή, έξοδα και έσοδα τα οποία οφείλονται.

γ) Πιθανόν να έχουν γίνει λογιστικά λάθη ή και καταχρήσεις,

δ) Το υπόλοιπο των λογαριασμών που τηρήθηκαν μεικτοί δε δείχνει τίποτε, αν δε γίνει εκκαθάρισή τους.

ε) Ορισμένες απαιτήσεις κατά πελατών ή χρεωστών μπορεί να είναι επισφαλείς ή ακόμη και να έχουν απολεσθεί, γιατί έγιναν ανεπίδεκτες είσπραξης.

στ) Δεν έχουν διενεργηθεί προβλέψεις εκμετάλλευσης και προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους.

ζ) Άλλες αιτίες, όπως υπερτιμήσεις και υποτιμήσεις αξιών.

Η πραγματική οικονομική κατάσταση της επιχείρησης, που πρέπει να δίνεται με τον Ισολογισμό, εξασφαλίζεται με τη διενέργεια γενικής εξωτερικής απογραφής. Ο προσδιορισμός της αξίας των περιουσιακών στοιχείων σε χρήμα λέγεται αποτίμηση. Με τα δεδομένα της απογραφής γίνεται και η εκκαθάριση των μεικτών λογαριασμών. Στις περιπτώσεις που τα υπόλοιπα των λογαριασμών δε συμφωνούν με τα δεδομένα της απογραφής, αφού διαπιστώσουμε την αιτία της διαφοράς, προσαρμόζουμε τους λογαριασμούς στην απογραφή, δηλαδή στην πραγματικότητα.

Η λογιστική εργασία στο τέλος της διαχειριστικής χρήσης.

Οι λογιστικές εργασίες που γίνονται στο τέλος της διαχειριστικής χρήσης είναι οι παρακάτω:

1) Διενέργεια γενικής απογραφής και προσαρμογή ίων λογαριασμών σ’ αυτή. 2) Προσδιορισμός των αποτελεσμάτων εκμετάλλευσης καθώς και των αποτελεσμάτων χρήσης. 3) Σύνταξη οικονομικών καταστάσεων (Ισολογισμός τέλους χρήσης, κατάσταση του λογαριασμού «Αποτελέσματα χρήσης», πίνακας διάθεσης των αποτελεσμάτων, κατάσταση του λογαριασμού «Γενικής εκμετάλλευσης» 4) Κλείσιμο των βιβλίων της χρήσης και άνοιγμα τους για τη νέα χρήση.

Η σειρά των λογιστικών εργασιών

Η σειρά των λογιστικών εργασιών μετά την καταχώρηση όλων των λογιστικών γεγονότων και της τελευταίας ημέρας της διαχειριστικής χρήσης έχει ως εξής:

1. Σύνταξη ανακεφαλαιωτικού ισοζυγίου (Πρώτο Προσωρινό).
2. Διενέργεια γενικής απογραφής
3. Σύγκριση των λογαριασμών με τα δεδομένα της απογραφής και, σε περίπτωση διαπίστωσης διαφοράς, προσαρμογή τους σ’ αυτή
4. Σύνταξη Β’ προσωρινού Ισοζυγίου
5. Προσδιορισμός των αποτελεσμάτων εκμετάλλευσης, των αποτελεσμάτων χρήσης και διανομή του αποτελέσματος
6. Σύνταξη Οριστικού Ισοζυγίου
7. Σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων
8. Κλείσιμο των βιβλίων της χρήσης, και
9. Άνοιγμα των βιβλίων της νέας χρήσης
   
   Δες περισσότερη ανάλυση εδώ

1. Σύνταξη ανακεφαλαιωτικού ισοζυγίου
Με βάση τα δεδομένα των λογαριασμών συντάσσεται το ανακεφαλαιωτικό Ισοζύγιο. Το Ισοζύγιο αυτό, επειδή θα μεταβληθεί λόγω της προσαρμογής των λογαριασμών στην απογραφή και στη συνέχεια του προσδιορισμού των αποτελεσμάτων, καλείται Πρώτο Προσωρινό Ισοζύγιο.

2. Διενέργεια γενικής απογραφής
Η απογραφή που διενεργείται στο τέλος της χρήσης αφορά όλα τα περιουσιακά στοιχεία και είναι υποχρεωτική από τον ΚΒΑΣ.

3. Σύγκριση των λογαριασμών με τα δεδομένα της απογραφής και, σε περίπτωση διαπίστωσης διαφοράς, προσαρμογή τους σ’ αυτή

Συγκρίνονται τα ποσά που δίνουν οι λογαριασμοί με τα δεδομένα της απογραφής. Σε περίπτωση που διαπιστωθούν διαφορές, προσαρμόζονται τα δεδομένα των λογαριασμών στην απογραφή.

Η προσαρμογή των λογαριασμών γίνεται με λογιστικές εγγραφές, οι οποίες λέγονται εγγραφές προσαρμογής ή έγγραφές τακτοποίησης.

Οι εγγραφές προσαρμογής συνήθως αφορούν:

α) Τους λογαριασμούς πάγιων περιουσιακών στοιχείων. Πρόκειται για τις εγγραφές αποσβέσεών τους

β) Τους λογαριασμούς των εξόδων – εσόδων. Πρόκειται για τη χρονική τακτοποίησή τους

γ) Τους μεικτούς λογαριασμούς π.χ. χρεόγραφα, προμηθευτές σε ξένο νόμισμα, καταθέσεις σε συνάλλαγμα

δ) Τους λογαριασμούς απαιτήσεων, υποχρεώσεων. Σχετικά μ’ αυτούς τους λογαριασμούς μπορούν να υπάρξουν οι εξής διαπιστώσεις:

– Χαρακτηρισμός απαίτησης ως επισφαλούς.

Επισφαλής λέγεται η απαίτηση για την οποία υπάρχει αμφιβολία αν θα εισπραχθεί στο ακέραιο. Εάν μια απαίτηση χαρακτηριστεί ως επισφαλής, πρέπει να διαχωριστεί από τις ασφαλείς απαιτήσεις, δηλαδή από εκείνες που είναι βέβαιο ότι θα εισπραχθούν στο ακέραιο.

Παράδειγμα:

Στο τέλος της χρήσης σε μια επιχείρηση στις 31/12/20Χ3 διαπιστώθηκε ότι ο πελάτης της Δ. Δημητρίου που οφείλει €2.000 κρίθηκε επισφαλής. Για το χαρακτηρισμό του πελάτη Δ. Δημητρίου ως επισφαλούς θα γίνει η εξής λογιστική εγγραφή: πιστώνω πελάτες, χρεώνω επισφαλείς πελάτες

Η διαγραφή απαίτησης ως ανεπίδεκτης είσπραξης γίνεται στη διάρκεια της χρήσης με οριστική εγγραφή, όταν αποδεδειγμένα κριθεί ανεπίδεκτη. Στο παραπάνω παράδειγμα πιστώνω επισφαλείς πελάτες, χρεώνω ζημία απο επισφαλείς πελάτες. Επειδή ενδέχεται η απαίτηση που διαγράφηκε να εισπραχθεί στο μέλλον, για υπενθύμιση της απαίτησης γίνεται και σχετική επαφή με λογαριασμούς τάξης.

– Υπολογισμός τόκων, οι οποίοι είναι έσοδα, όταν αυξάνουν απαιτήσεις, και έξοδο, όταν επιβαρύνεται η επιχείρηση με αυτούς από τράπεζες ή άλλες υποχρεώσεις της.

ε) Το σχηματισμό προβλέψεων, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στην παράγραφο 7.11.

στ) Τη διαπίστωση ελλειμμάτων ή πλεονασμάτων.

4. Σύνταξη Β’ Προσωρινού Ισοζυγίου

Μετά την καταχώρηση των εγγραφών προσαρμογής στους λογαριασμούς συντάσσεται ανακεφαλαιωτικό Ισοζύγιο, που και αυτό έχει χαρακτήρα προσωρινό, γιατί θα ακολουθήσουν οι εγγραφές προσδιορισμού των αποτελεσμάτων, και καλείται Β’ Προσωρινό Ισοζύγιο. Βασικός του σκοπός είναι η διαπίστωση της προσαρμογής των λογαριασμών με την απογραφή.

5. Προσδιορισμός των αποτελεσμάτων και διανομή τους

Προσδιορίζονται τα αποτελέσματα εκμετάλλευσης με την κατάρτιση του λογαριασμού «Γενική Εκμετάλλευση» και τα αποτελέσματα χρήσης, με την κατάρτιση του λογαριασμού «Αποτελέσματα Χρήσης». Το αποτέλεσμα της χρήσης μεταφέρεται στο λογαριασμό «Αποτέλεσμα προς διάθεση», προκειμένου να γίνει η διάθεσή του σύμφωνα με το καταστατικό και τις διατάξεις της νομοθεσίας. Στις ατομικές όμως επιχειρήσεις μεταφέρεται στο λογαριασμό «Κεφάλαιο», εκτός αν έχει λειτουργήσει ο λογαριασμός «Ατομικός λογαριασμός επιχειρηματία» (αναλυτικός του «Χρεώστες Διάφοροι»), οπότε μεταφέρεται σ’ αυτόν για συμψηφισμό. Το υπόλοιπο που προκύπτει μετά τη μεταφορά του αποτελέσματος χρήσης, ολόκληρο ή μέρος του, μπορεί κατά την κρίση του επιχειρηματία να μεταφερθεί στο λογαριασμό «Κεφάλαιο».

6. Σύνταξη του Οριστικού Ισοζυγίου

Μετά τις εγγραφές του προσδιορισμού και της διανομής των αποτελεσμάτων συντάσσεται ανακεφαλαιωτικό Ισοζύγιο, το οποίο καλείται Οριστικό Ισοζύγιο, γιατί οι λογαριασμοί έχουν πάρει την οριστική τους μορφή. Όλοι οι λογαριασμοί, εκτός από τους λογαριασμούς του Ισολογισμού, είναι εξισωμένοι.

7. Σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων

Οι οικονομικές καταστάσεις που συντάσσονται είναι οι ακόλουθες:

α) Ο Ισολογισμός τέλους χρήσης.
β) Η κατάσταση του λογαριασμού «Αποτελέσματα χρήσης».
γ) Ο Πίνακας διάθεσης των αποτελεσμάτων.
δ) Η κατάσταση του λογαριασμού γενικής εκμετάλλευσης.

ΕΓΛΣ	ΔΛΠ
έως 31/12/2014	από 31/12/2015
Ισολογισμός	Ισολογισμός
ΚΑΧ	ΚΑΧ
Πίνακας Διάθεσης Αποτελεσμάτων	Κατάσταση Μεταβολών Καθαρής θέσης
Προσάρτημα	Κατάσταση Ταμειακών Ροών
	Προσάρτημα

8. Κλείσιμο των βιβλίων της χρήσης

Το κλείσιμο των βιβλίων γίνεται με μια εγγραφή, στην οποία οι λογαριασμοί του παθητικού χρεώνονται και του Ενεργητικού πιστώνονται. Αντί για μια εγγραφή, μπορούν να γίνουν δύο με τη χρήση του ενδιάμεσου λογ/σμού «Ισολογισμός» (δευτ/θμιος «Ισολογισμός κλεισίματος»). Δύο εγγραφές μπορούν να γίνουν και για το άνοιγμα των βιβλίων (στις εγγραφές αυτές ο δευτ/θμιος ενδιάμεσος λογαριασμός είναι ο λογ/σμός «Ισολογισμός ανοίγματος»).

9. Άνοιγμα των βιβλίων για τη νέα χρήση

Το άνοιγμα των βιβλίων της νέας χρήσης γίνεται με μια εγγραφή, στην οποία οι λογαριασμοί του Ενεργητικού χρεώνονται και του Παθητικού πιστώνονται. Αντί για μια εγγραφή, μπορούν να γίνουν δύο με τη χρήση του ενδιάμεσου λογ/σμού «Ισολογισμός» (δευτ/θμιος «Ισολογισμός κλεισίματος»). Δύο εγγραφές μπορούν να γίνουν και για το άνοιγμα των βιβλίων (στις εγγραφές αυτές ο δευτ/θμιος ενδιάμεσος λογαριασμός είναι ο λογ/σμός «Ισολογισμός ανοίγματος»).

Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσεως είναι η λογιστική κατάσταση η οποία εμφανίζει το αποτέλεσμα το οποίο πέτυχε μια οικονομική μονάδα κατά τη διάρκεια μιας χρονικής περιόδου καθώς και τους προσδιοριστικούς παράγοντες του αποτελέσματος αυτού.